1
00:05:54,120 --> 00:05:58,332
Υπάρχουν δύο τρόποι σκέψης
που όλοι μας γνωρίζουμε.

2
00:05:58,858 --> 00:06:05,956
Και υπάρχει ένας τρόπος, ένας τρόπος για τις σκέψεις
που έρχονται στο μυαλό μας και δείτε αυτό.

3
00:06:05,956 --> 00:06:10,892
Θέλω να πω,
καταλαβαίνετε ότι αυτή η γυναίκα είναι θυμωμένη
εξ ίσου γρήγορα με το ότι τα μαλλιά της είναι σκούρα.

4
00:06:11,004 --> 00:06:13,954
Και είναι ενδιαφέρον να ασχοληθούμε λίγο μ' αυτό.

5
00:06:13,954 --> 00:06:19,585
Αυτό δεν είναι κάτι, η κρίση ότι είναι θυμωμένη,
η εντύπωση ότι είναι θυμωμένη,

6
00:06:19,585 --> 00:06:21,567
δεν σας φαίνεται ως κάτι που κάνατε.

7
00:06:22,334 --> 00:06:24,382
Το αισθάνεστε ως κάτι που συμβαίνει.

8
00:06:24,736 --> 00:06:25,885
Μου συμβαίνει.

9
00:06:25,885 --> 00:06:31,857
Η βασική εμπειρία είναι μια παθητική εμπειρία,
σ' αυτές τις κρίσεις.

10
00:06:31,857 --> 00:06:37,212
Και αυτό ισχύει για την αντίληψη,
όταν βλέπουμε τον κόσμο
δεν αποφασίζουμε να τον δούμε.

11
00:06:37,212 --> 00:06:38,814
Είναι αλήθεια για την εντύπωση.

12
00:06:38,814 --> 00:06:42,645
Και είναι γενικά αλήθεια
γι' αυτό που ονομάζουμε διαισθητική σκέψη.

13
00:06:42,775 --> 00:06:43,915
Αυτό συμβαίνει.

14
00:06:43,915 --> 00:06:45,853
Προέρχεται από κάπου.

15
00:06:45,853 --> 00:06:49,070
Και δεν είμαστε ο δημιουργός του.

16
00:06:49,070 --> 00:06:52,415
Τώρα, υπάρχει ένας άλλος τρόπος
με τον οποίο έρχονται στο μυαλό οι σκέψεις

17
00:06:52,454 --> 00:07:00,872
και εδώ υποθέτω ουσιαστικά τίποτα
δεν ήρθε στο μυαλό σας,
αλλά η απάντηση είναι 408.

18
00:07:00,872 --> 00:07:06,579
Για να βρούμε αυτό το 408 απαιτείται
μια εντελώς διαφορετική λειτουργία.

19
00:07:06,977 --> 00:07:09,957
Πρέπει να ανακαλέσετε το πρόγραμμα
που έχετε μάθει στο σχολείο.

20
00:07:10,395 --> 00:07:12,422
Το πρόγραμμα αποτελείται από βήματα.

21
00:07:12,422 --> 00:07:13,922
Πρέπει να ακολουθήσετε τα βήματα.

22
00:07:13,922 --> 00:07:18,586
Πρέπει να δώσετε προσοχή διαδοχικά
σε μερικά γινόμενα και ούτω καθεξής.

23
00:07:18,586 --> 00:07:21,227
Και να κρατάτε τα πράγματα στο μυαλό σας
και να κρατάτε ολόκληρο το πρόγραμμα στο μυαλό σας.

24
00:07:21,227 --> 00:07:22,856
Έτσι δουλεύει αυτό.

25
00:07:22,856 --> 00:07:24,695
Αυτό είναι κάτι που κάνετε.

26
00:07:24,695 --> 00:07:26,664
Δεν είναι κάτι που σας συμβαίνει.

27
00:07:26,664 --> 00:07:31,503
Και υπάρχουν πολλές ενδείξεις ότι έτσι λειτουργεί.

28
00:07:32,475 --> 00:07:40,652
Το ένα, είναι ότι η φυσιολογία
υποδεικνύει ότι έτσι λειτουργεί:
η κόρη του ματιού σας διαστέλλεται.

29
00:07:40,652 --> 00:07:42,924
Αυτό είναι κάτι που μελέτησα πριν από πολλά, πολλά χρόνια

30
00:07:42,924 --> 00:07:50,998
ότι, όταν οι άνθρωποι έχουν στην πραγματικότητα
ένα τέτοιο πρόβλημα,
αν πρόκειται να το κάνετε στο μυαλό σας,

31
00:07:50,998 --> 00:07:58,159
η κόρη του ματιού σας θα διασταλεί.
Η περιοχή θα αυξηθεί κατά περίπου 50%
αμέσως μόλις αρχίσετε ν'ασχολείστε μ' αυτό.

32
00:07:58,159 --> 00:08:00,812
Και θα παραμείνει διεσταλμένη όσο εργάζεστε

33
00:08:00,812 --> 00:08:04,578
και θα επανέλθει στο κανονικό μέγεθος

34
00:08:04,578 --> 00:08:06,679
είτε όταν παραιτηθείτε
είτε όταν βρείτε τη σωστή απάντηση.

35
00:08:09,499 --> 00:08:12,490
Οπότε, αυτός είναι ένας άλλος τρόπος
με τον οποίο έρχονται οι σκέψεις στο μυαλό.

36
00:08:12,490 --> 00:08:14,938
Και αυτό δεν είναι σίγουρα ο διαισθητικός τρόπος.

37
00:08:14,938 --> 00:08:18,281
Εδώ είμαστε, αισθανόμαστε ότι έχουμε
μια αίσθηση κυριότητας των ενεργειών μας.

38
00:08:18,281 --> 00:08:21,483
Αισθανόμαστε ότι συμβαίνει κάτι εσκεμμένο

39
00:08:21,697 --> 00:08:26,050
και ότι, μια πολύ σημαντική πτυχή του
είναι ότι απαιτεί προσπάθεια

40
00:08:26,050 --> 00:08:33,339
και αυτό που οι ψυχολόγοι εννοούν ως προσπάθεια
είναι βασικά, αν θέλετε μια γρήγορη εισαγωγή
του τι είναι προσπάθεια,

41
00:08:33,838 --> 00:08:37,273
αυτό είναι κάτι που δεν μπορείτε να κάνετε
παίρνοντας μια αριστερή στροφή όταν οδηγείτε.

42
00:08:37,652 --> 00:08:39,611
Δεν μπορείτε να το κάνετε
και δεν πρέπει να προσπαθήσετε.

43
00:08:39,944 --> 00:08:45,393
Και ο λόγος είναι ότι υπάρχει περιορισμένη χωρητικότητα
στην άσκηση προσπάθειας.

44
00:08:45,774 --> 00:08:53,958
Και, αν αφιερώσετε αυτή τη χωρητικότητα
ή αυτούς τους πόροι σε ένα καθήκον, τότε η διαθέσιμη
χωρητικότητα για ένα άλλο καθήκον είμαι μικρότερη.

45
00:08:54,731 --> 00:08:58,853
Τώρα, υπάρχει μια άλλη λειτουργία του Συστήματος 2.

46
00:08:58,853 --> 00:09:01,910
Και εδώ θα σας πω έναν γρίφο.

47
00:09:01,910 --> 00:09:03,486
Οι περισσότεροι από εσάς
είστε εξοικειωμένοι μ' αυτόν.

48
00:09:03,486 --> 00:09:11,721
Ένα ρόπαλο και μια μπάλα μαζί κοστίζουν 1,10 δολάρια.
Το ρόπαλο κοστίζει 1 δολάριο περισσότερο από την μπάλα.
Και, φυσικά, πόσο κοστίζει η μπάλα;

49
00:09:11,721 --> 00:09:15,135
Πόσοι άνθρωποι ξέρουν αυτόν τον γρίφο παρεμπιπτόντως;

50
00:09:15,500 --> 00:09:18,234
Εντάξει.
Έτσι παραμένει χρήσιμος.

51
00:09:20,009 --> 00:09:23,321
Το σημείο γι' αυτόν τον γρίφο είναι
ότι ο αριθμός ήρθε στο μυαλό σας.

52
00:09:23,858 --> 00:09:25,577
Και ο αριθμός είναι 10 σεντ.

53
00:09:25,845 --> 00:09:32,224
Και όλοι ακριβώς, νομίζω,
ίσως εδώ υπάρχουν κάποιες εξαιρέσεις,
πολύ λίγες εξαιρέσεις.

54
00:09:32,224 --> 00:09:35,495
Οι άνθρωποι ομολογούν ότι ο αριθμός 10 σεντ
ήρθε αμέσως στο μυαλό τους.

55
00:09:36,799 --> 00:09:42,894
Τώρα, είναι λάθος.
10 σεντ και 1,10 δολάρια είναι 1,20 δολάρια.
Επομένως, δεν είναι αυτή η λύση,
η λύση είναι 5 σεντ.

56
00:09:42,894 --> 00:09:56,418
Αυτό που ενδιαφέρει εδώ είναι
ότι στο Princeton, στο MIT, στο Harvard,
και δεν ξέρω για το Stanford ή το CalTech,

57
00:09:57,657 --> 00:10:03,228
περίπου το 50% των προπτυχιακών φοιτητών,
στους οποίους γίνεται αυτό το ερώτημα, λένε 10 σεντ.

58
00:10:03,879 --> 00:10:07,972
Και μαθαίνουμε κάτι πολύ ενδιαφέρον
όταν κάποιος λέει 10 σεντ.

59
00:10:08,076 --> 00:10:14,758
Μαθαίνουμε ότι δεν έλεγξαν, γιατί αν είχαν ελέγξει,
δεν θα έλεγαν 10 σεντ.

60
00:10:14,758 --> 00:10:21,864
Έτσι, υπάρχει μια αίσθηση αυτοπεποίθησης
που οι άνθρωποι έχουν,
που αυτοί οι άνθρωποι ειδικότερα έχουν,

61
00:10:22,389 --> 00:10:27,627
και μας φέρνει σε μια άλλη λειτουργία
αυτού που θα ονομάσω Σύστημα 2.

62
00:10:27,627 --> 00:10:33,666
Το Σύστημα 1 είναι το διαισθητικό·
πραγματοποίησε αυτές τις αυτόματες δραστηριότητες

63
00:10:33,666 --> 00:10:40,800
και το Σύστημα 2 είναι αυτό που απαιτεί προσπάθεια,
αυτό που είναι το εσκεμμένο.

64
00:10:41,952 --> 00:10:45,921
Και ο λόγος που κατατάσσω αυτό
ως λειτουργία του Συστήματος 2

65
00:10:45,996 --> 00:10:57,110
είναι ότι ο αυτοέλεγχος και ο έλεγχος της προσοχής σας
και η εσκεμμένη άσκηση προσπάθειας
επηρεάζονται αρνητικά από άλλες δραστηριότητες.

66
00:10:57,110 --> 00:11:02,385
Αν λοιπόν, για παράδειγμα,
ένα τετριμμένο παράδειγμα,

67
00:11:03,050 --> 00:11:12,444
εάν ζητηθεί από κάποιον να διατηρήσει επτά ψηφία
στο κεφάλι του και τότε να του δώσετε μια επιλογή
ανάμεσα σε κέικ σοκολάτας, αμαρτωλής τούρτας σοκολάτας,
και ενάρετης φρουτοσαλάτας,

68
00:11:12,447 --> 00:11:18,446
είναι πιο πιθανό να επιλέξει το κέικ σοκολάτας
απ' ό,τι θα έκανε αν του είχε ζητηθεί
χωρίς επτά ψηφία στο κεφάλι του.

69
00:11:18,446 --> 00:11:21,682
Απαιτείται προσπάθεια να ελέγξετε τις παρορμήσεις σας,

70
00:11:21,682 --> 00:11:25,228
ακόμη και τέτοιες ήπιες παρορμήσεις,
όπως η προτίμηση για κέικ σοκολάτας.

71
00:11:25,228 --> 00:11:39,365
Επομένως, θα πρέπει να γνωρίζετε τη διαφορά μεταξύ
των λειτουργιών του Συστήματος 1, των αυτόματων,
και των λειτουργιών του Συστήματος 2, των εσκεμμένων,

72
00:11:39,979 --> 00:11:43,958
γίνεται πολύ σαφής όταν οδηγείτε.

73
00:11:44,237 --> 00:11:46,012
Κοιτάξτε, η οδήγηση είναι μια δεξιότητα.

74
00:11:46,459 --> 00:11:52,871
Και σε κάθε δραστηριότητα που απαιτεί δεξιότητα,
σε κάθε ποσό δεξιότητας, αυτό που γίνεται είναι
ότι τα πράγματα αρχίζουν να συμβαίνουν αυτόματα.

75
00:11:54,036 --> 00:11:57,342
Έτσι μπορείτε να οδηγείτε και να συνομιλείτε.

76
00:11:57,342 --> 00:12:02,777
Δεν μπορείτε να κάνετε μια αριστερή στροφή,
αλλά σε γενικές γραμμές,
μπορούμε να οδηγούμε και να μιλάμε.

77
00:12:02,777 --> 00:12:05,020
Έτσι η οδήγηση είναι σε μεγάλο βαθμό αυτόματη.

78
00:12:05,211 --> 00:12:10,139
Η πέδηση, όταν υπάρχει κάποια ένδειξη κινδύνου,
η πέδηση είναι εντελώς αυτόματη.

79
00:12:10,288 --> 00:12:15,266
Δηλαδή, μπορείτε να παρατηρήσετε ενώ φρενάρετε,
αλλά αντιδράτε πρώτα

80
00:12:15,266 --> 00:12:19,163
έτσι ώστε η αντίδραση είναι άμεση,
είναι πλήρως αυτόματη.

81
00:12:19,383 --> 00:12:27,879
Τώρα, σε ορισμένα μέρη, όχι εδώ,
όπου οι άνθρωποι οδηγούν στο χιόνι ή στον πάγο,
μαθαίνουν για ολισθήσεις.

82
00:12:28,538 --> 00:12:32,965
Και έπειτα, μια στο τόσο, όταν οδηγείτε
θα σας συμβεί μια ολίσθηση.

83
00:12:32,965 --> 00:12:40,288
Και τότε το Σύστημα 2 θα κινητοποιηθεί επειδή,
σε μια ολίσθηση, δεν πρέπει να κάνετε τίποτα
που σας έρχεται φυσικά.

84
00:12:40,562 --> 00:12:44,061
Δεν πρέπει να φρενάρετε
και δεν πρέπει να στρίψετε το τιμόνι
για να βγείτε από την ολίσθηση.

85
00:12:44,061 --> 00:12:49,067
Θα πρέπει να μην πειράξετε τα φρένα
και να οδηγήσετε ακολουθώντας την ολίσθηση,
ενεργώντας εντελώς μη-διαισθητικά.

86
00:12:49,239 --> 00:12:55,579
Τώρα, όταν οι άνθρωποι έχουν πολλή πρακτική με ολισθήσεις
και αυτό επίσης γίνεται αυτόματα.

87
00:12:55,905 --> 00:12:59,493
Έτσι ένα πράγμα που μπορούμε
να πούμε για το Σύστημα 1 και το Σύστημα 2,

88
00:12:59,493 --> 00:13:01,882
αυτούς τους δύο τύπους λειτουργιών,

89
00:13:01,882 --> 00:13:07,624
είναι μερικές από τις βασικές έμφυτες λειτουργίες,
λειτουργίες που έχουμε,

90
00:13:07,624 --> 00:13:12,042
όπως το να αντιλαμβανόμαστε πράγματα,
το να έχουμε μια συναισθηματική αντίδραση
σε διάφορα πράγματα,

91
00:13:12,576 --> 00:13:15,549
όλ' αυτά είναι Σύστημα 1.

92
00:13:15,549 --> 00:13:18,203
Δεν επιλέγουμε να το κάνουμε.
Αυτό μας συμβαίνει απλά.

93
00:13:19,179 --> 00:13:24,525
Αλλά επίσης το Σύστημα 1 είναι εκεί
που λειτουργεί η δεξιότητα.

94
00:13:24,525 --> 00:13:32,279
Δηλαδή, όταν γίνουμε ειδικοί σε κάτι,
αυτό γίνεται αυτόματα και απαιτεί λιγότερους πόρους
και καταλήγουμε να γίνουμε πολύ καλοί σ' αυτό.

95
00:13:33,400 --> 00:13:35,314
Τώρα, το θέμα της διαίσθησης,

96
00:13:36,607 --> 00:13:42,309
και εδώ δεν είμαι βέβαιος, αλλά υποψιάζομαι
ότι ο Malcolm Gladwell μας έκανε πραγματικά κακό,

97
00:13:42,309 --> 00:13:45,206
δίνοντάς μας την αίσθηση
ότι υπάρχει μαγεία στη διαίσθηση.

98
00:13:45,206 --> 00:13:50,178
Δεν υπάρχει καθόλου μαγεία
και πρέπει να καταλάβουμε πώς λειτουργεί.

99
00:13:50,621 --> 00:13:58,249
Διαίσθηση, και o Herbert Simon, ο οποίος ήταν ψυχολόγος
και οικονομολόγος και πολιτικός επιστήμονας
και βραβευμένος με Νόμπελ,

100
00:13:58,249 --> 00:14:02,338
ο Herbert Simon έδωσε έναν πολύ καλό ορισμό
για το τι είναι η διαίσθηση.

101
00:14:02,338 --> 00:14:03,789
Είναι απλά αναγνώριση.

102
00:14:04,344 --> 00:14:11,115
Δεν υπάρχει πραγματικά καμία διαφορά
μεταξύ του γιατρού που αναγνωρίζει μια ασθένεια, ξέρετε,

103
00:14:11,115 --> 00:14:13,913
μια συγκεκριμένη ασθένεια
από μια έκφραση του προσώπου ή κάτι τέτοιο

104
00:14:13,913 --> 00:14:19,662
και ενός μικρού παιδιού που μαθαίνει,
δείχνει κάτι και λέγοντας «σκυλάκι».

105
00:14:19,751 --> 00:14:24,569
Το μικρό παιδί δεν έχει ιδέα
για το ποιες είναι οι ενδείξεις [που χρειάζεται
για να πει «σκυλάκι»], αλλά το είπε απλά.

106
00:14:24,569 --> 00:14:29,306
απλά ξέρει ότι αυτό είναι ένας σκύλος
χωρίς να ξέρει γιατί ξέρει.

107
00:14:29,727 --> 00:14:33,347
Και μόλις το σκεφτείτε έτσι,

108
00:14:33,347 --> 00:14:38,386
αυτό πραγματικά απομυθοποιεί τη διαίσθηση
σε πολύ σημαντικό βαθμό.

109
00:14:38,710 --> 00:14:46,001
Και σας οδηγεί επίσης σε μια λύση στο πρόβλημα
το οποίο ο Gary Klein και εγώ προσπαθούσαμε να λύσουμε.

110
00:14:46,001 --> 00:14:49,075
Πότε μπορείτε να εμπιστευτείτε τη διαίσθηση (σας)
και πότε δεν μπορείτε;

111
00:14:49,335 --> 00:14:58,930
Και τότε γίνεται ένα θέμα του τύπου,
έχει αρκετή ο κόσμος κανονικότητα
ώστε να μπορείτε να μάθετε να αναγνωρίζετε τα πράγματα;

112
00:14:58,930 --> 00:15:06,609
Ή, επίσης, είχε κάποιος την ευκαιρία να μάθει
τις κανονικότητες του κόσμου;

113
00:15:06,609 --> 00:15:10,586
Και έτσι, ο κόσμος των σκακιστών είναι πολύ κανονικός.

114
00:15:10,722 --> 00:15:14,467
Και στατιστικά, ακόμα και ο κόσμος των παικτών του πόκερ
έχει αρκετή κανονικότητα.

115
00:15:14,467 --> 00:15:17,504
Οπότε, υπάρχει ένα τυχαίο στοιχείο,
αλλά υπάρχουν κανόνες

116
00:15:17,504 --> 00:15:25,688
και ο νους είναι έτσι καθορισμένος
ώστε εάν υπάρχουν κανόνες στο περιβάλλον
και είμαστε εκτεθειμένοι σ' αυτούς για μεγάλο χρονικό διάστημα,

117
00:15:27,294 --> 00:15:30,427
και μπορούμε να έχουμε άμεση ανάδραση
για το τι είναι σωστό και λάθος,

118
00:15:31,138 --> 00:15:32,894
ή αρκετά άμεση ανάδραση,

119
00:15:32,894 --> 00:15:34,617
θα μάθουμε αυτούς τους κανόνες.

120
00:15:34,981 --> 00:15:37,927
Έτσι λοιπόν όλοι μας έχουμε εμπειρική διαίσθηση
(διαίσθηση που βασίζεται στην εμπειρία)

121
00:15:37,927 --> 00:15:44,770
ακόμα κι αν δεν είμαστε ιατροί
και δεν είμαστε μάστερ στο σκάκι.

122
00:15:45,793 --> 00:15:51,805
Αναγνωρίζω τη διάθεση της συζύγου μου
από μια λέξη στο τηλέφωνο.

123
00:15:51,805 --> 00:15:54,395
Καταλαβαίνετε, οι περισσότεροι από εσάς
μπορούν να το κάνουν.

124
00:15:54,395 --> 00:15:56,168
Υπάρχουν άνθρωποι τους οποίους γνωρίζετε πολύ καλά.

125
00:15:56,684 --> 00:16:00,448
Όλοι μας αναγνωρίζουμε έναν επικίνδυνο οδηγό
στη διπλανή λωρίδα.

126
00:16:01,309 --> 00:16:05,945
Και, καταλαβαίνετε, δεχόμαστε κάποια σήματα
και δεν γνωρίζουμε απαραίτητα ποιο είναι το σήμα

127
00:16:05,945 --> 00:16:10,513
αλλά (αντιλαμβανόμαστε ότι) κάποιος οδηγεί απρόβλεπτα
και μπορεί να κάνει κάτι επικίνδυνο.

128
00:16:10,682 --> 00:16:15,375
Και αυτό απαιτεί μια πολύ ενισχυμένη άσκηση
και είμαστε πολύ καλοί σ' αυτό.

129
00:16:17,855 --> 00:16:20,699
Μπορούμε να μάθουμε για αυτά.

130
00:16:21,113 --> 00:16:22,514
Υπάρχουν διαφορές

131
00:16:24,260 --> 00:16:32,511
μεταξύ εμπειρογνωμόνων, μεταξύ επαγγελματιών,
στο επίπεδο της εμπειρίας που έχουν

132
00:16:32,511 --> 00:16:37,096
και εξαρτώνται από το επίπεδο της διαισθητικής
εμπειρογνωμοσύνης που μπορούν να αναπτύξουν.

133
00:16:37,320 --> 00:16:41,579
Οπότε,  για παράδειγμα, συγκρίνετε αναισθησιολόγους
μ' ακτινολόγους.

134
00:16:41,579 --> 00:16:47,001
Οι αναισθησιολόγοι παίρνουν πολύ καλή ανάδραση,
άμεση ανάδραση κάθε φορά
που κάνουν κάτι λανθασμένο.

135
00:16:47,873 --> 00:16:52,944
Ξέρετε ότι έχουν αυτές τις μετρήσεις
σε πραγματικό χρόνο και παίρνουν ανάδραση.

136
00:16:52,944 --> 00:16:58,495
Οι ακτινολόγοι παίρνουν πραγματικά κακή ανάδραση
σχετικά με το αν έχουν κάνει σωστή διάγνωση
ή έχουν κάνει λάθος.

137
00:16:58,495 --> 00:17:03,267
Επομένως, θα μπορούσατε να περιμένετε
από έναν αναισθησιολόγο να αναπτύξει τη διαίσθηση
πολύ περισσότερο

138
00:17:03,268 --> 00:17:08,040
από ό, τι θα περίμενε κανείς από τους ακτινολόγους
να αναπτύξουν διαίσθηση.

139
00:17:08,040 --> 00:17:13,879
Και έτσι, αυτό είναι μέρος της απάντησης
για (τον χαρακτήρα της) διαισθητικής εμπειρογνωμοσύνης.

140
00:17:13,879 --> 00:17:21,742
Δεν χρειάζεται να διαφωνούμε γι' αυτό,
διότι γνωρίζουμε λίγο πολύ πότε είναι πιθανό
να αναπτύξουμε διαισθητική εμπειρογνωμοσύνη.

141
00:17:21,742 --> 00:17:30,871
Και όπως είπα, αυτό σημαίνει
ότι η διαισθητική εμπειρογνωμοσύνη
δεν πρόκειται να εξελιχθεί
σε ένα χαοτικό σύμπαν ή σε έναν χαοτικό κόσμο.

142
00:17:31,205 --> 00:17:42,892
Έτσι, για παράδειγμα, προσωπικά δεν πιστεύω ότι
οι άνθρωποι επιλέγουν μετοχές για να επενδύσουν
μπορούν να αναπτύξουν διαίσθηση

143
00:17:43,349 --> 00:17:47,010
γιατί απλά η αγορά λύνει αυτό το ερώτημα.

144
00:17:47,010 --> 00:17:52,416
Δεν υπάρχει αρκετή κανονικότητα
σ' αυτό που θα συμβεί στις τιμές
ώστε να αναπτύξουν διαίσθηση.

145
00:17:53,043 --> 00:17:58,476
Γνωρίζουμε επίσης για τους πολιτικούς προγνώστες,
όταν προβλέπουν μακροπρόθεσμα,

146
00:17:58,476 --> 00:18:03,188
δεν είναι πραγματικά καλύτεροι
από ένα μαμουδάκι που ρίχνει βελάκια.

147
00:18:03,443 --> 00:18:08,441
Και μετά βεβαιότητος δεν είναι καλύτεροι
από τον μέσο αναγνώστη των New York Times.

148
00:18:09,035 --> 00:18:13,910
Οι διαισθήσεις, και ο λόγος,
για τον οποίο δεν είναι το λάθος του πολιτικού αναλυτή

149
00:18:13,910 --> 00:18:20,120
-και αυτή η έρευνα έχει γίνει με πολιτικούς αναλυτές
και μ' αναλυτές της CIA και με εμπειρογνώμονες
σε θέματα περιφερειακής ανάπτυξης-

150
00:18:20,120 --> 00:18:26,358
δεν είναι πραγματικά το λάθος τους
ότι δεν μπορούν να προβλέψουν το μακροπρόθεσμο μέλλον,
μετά από 10 ή 15 χρόνια.

151
00:18:26,358 --> 00:18:28,632
Είναι πολύ καλά στις βραχυπρόθεσμες προβλέψεις.

152
00:18:28,632 --> 00:18:32,125
Δεν είναι καθόλου καλοί
σε μακροπρόθεσμες προβλέψεις.

153
00:18:32,125 --> 00:18:34,725
Δεν είναι δικό τους λάθος.
Είναι λάθος του κόσμου.

154
00:18:34,872 --> 00:18:37,204
Κατά πάσα πιθανότητα,
ο κόσμος δεν είναι προβλέψιμος.

155
00:18:38,352 --> 00:18:42,886
Και αν ο κόσμος δεν είναι προβλέψιμος,
τότε δεν πρόκειται να τον προβλέψετε.

156
00:18:43,010 --> 00:18:46,369
Όταν υπάρχουν περιθωριακές καταστάσεις

157
00:18:46,468 --> 00:18:49,117
όπου υπάρχει κάποια προβλεψιμότητα
αλλά χαμηλή,

158
00:18:49,117 --> 00:18:51,815
οι μαθηματικοί τύποι κάνουν καλύτερες
προβλέψεις από τους ανθρώπους.

159
00:18:53,250 --> 00:19:00,486
Δηλαδή, ο τομέας όπου οι μαθηματικοί τύποι
κερδίζουν τους ανθρώπους κανονικά
είναι ένας τομέας μ' αρκετά χαμηλή προβλεψιμότητα.

160
00:19:00,486 --> 00:19:08,449
Επειδή όταν υπάρχουν αδύναμα σημεία,
οι άνθρωποι δεν είναι πολύ καλοί στο να τους εντοπίσουν
και δεν είναι καλοί να τα χρησιμοποιήσουν με συνέπεια.

161
00:19:08,661 --> 00:19:13,053
Αλλά οι μαθηματικοί τύποι μπορούν
να δημιουργηθούν με βάση την εμπειρία

162
00:19:13,129 --> 00:19:17,299
και θα κάνουν καλύτερη δουλειά
από την ατομική κρίση.

163
00:19:18,619 --> 00:19:19,235
Εντάξει.

164
00:19:19,895 --> 00:19:24,690
Τώρα, σας παρουσίασα το Σύστημα 1 και το Σύστημα 2

165
00:19:24,690 --> 00:19:29,584
και σας έχω πει κάτι για τη δεξιότητα
και τη δεξιότητα στο Σύστημα 1.

166
00:19:32,198 --> 00:19:40,969
Τώρα θα ήθελα να επισημάνω κάτι,
ότι μερικές φορές έχουμε διαισθήσεις

167
00:19:40,972 --> 00:19:46,757
- και αυτό ισχύει γι' αυτούς που κάνουν πολιτικές προγνώσεις
και γι' αυτούς που επιλέγουν μετοχές
για επένδυση και για όλους μας.

168
00:19:46,757 --> 00:19:49,674
Πολύ συχνά έχουμε διαισθήσεις που είναι λανθασμένες.

169
00:19:51,068 --> 00:19:58,975
Και μάς έρχονται και έρχονται στο μυαλό μας
και είναι υποκειμενικά δυσδιάκριτες
από τις εμπειρικές διαισθήσεις
[διαισθήσεις που βασίζονται στην εμπειρία].

170
00:19:59,591 --> 00:20:04,577
Οπότε, τώρα μιλάω για ανθρώπους
που έχουν διαισθήσεις
που δεν βασίζονται στην εμπειρία.

171
00:20:04,922 --> 00:20:06,085
Και μάς έρχονται.

172
00:20:06,085 --> 00:20:10,100
Είναι Σύστημα 1,
υπό την έννοια ότι είναι αβίαστες και αυτόματες.

173
00:20:10,211 --> 00:20:11,893
Και από πού έρχονται;

174
00:20:12,828 --> 00:20:21,120
Και αυτό είναι που θα προσπαθήσω να διαφωτίσω,
να ρίξω φως στο υπόλοιπο της ομιλίας μου.

175
00:20:21,179 --> 00:20:23,300
Θέλω λοιπόν να σας παρουσιάσω το Σύστημα 1.

176
00:20:25,326 --> 00:20:28,914
Και πρώτα απ' όλα, επιτρέψτε μου
να διευκρινίσω κάτι γιατί μπορεί να το ξεχάσω.

177
00:20:29,096 --> 00:20:32,434
Χρησιμοποιώ τους όρους Σύστημα 1 και Σύστημα 2,

178
00:20:33,814 --> 00:20:36,670
δύο πολύ σοκαριστικούς όρους
στο επιστημονικό πεδίο μου.

179
00:20:36,670 --> 00:20:38,256
Δεν πρέπει πραγματικά να το κάνετε.

180
00:20:39,718 --> 00:20:43,563
Επειδή κάθε ψυχολόγος διδάσκεται από αρκετά νωρίς,

181
00:20:43,563 --> 00:20:50,088
δεν πρέπει να εξηγείτε τι συμβαίνει στον νου
επικαλούμενοι μικρούς πράκτορες μέσα στον νου

182
00:20:50,088 --> 00:20:53,707
και να εξηγείτε αυτό που κάνει ο νους
μ' αυτό που κάνουν οι μικροί πράκτορες.

183
00:20:53,707 --> 00:20:57,640
Αυτοί είναι homunculi [ανθρωπάκια]
και αυτό είναι μια κακή λέξη στην ψυχολογία.

184
00:20:57,640 --> 00:21:01,415
Εγώ θα χρησιμοποιήσω το Σύστημα 1 και το Σύστημα 2
απολύτως ως homunculi.

185
00:21:01,415 --> 00:21:06,708
Τώρα, τι πρέπει να πω
για να υπερασπιστώ τον εαυτό μου;

186
00:21:08,514 --> 00:21:10,757
Πρώτα απ' όλα, καλά, σας προειδοποιώ.

187
00:21:10,757 --> 00:21:13,343
Αυτοί είναι πλασματικοί χαρακτήρες.
Δεν υπάρχουν.

188
00:21:13,355 --> 00:21:16,272
Δεν πιστεύω ότι υπάρχει κάτι τέτοιο
όπως το Σύστημα 1 και το Σύστημα 2.

189
00:21:16,272 --> 00:21:23,228
Μη τα ψάχνετε στον εγκέφαλο,
επειδή δεν είναι δύο συστήματα του εγκεφάλου
από τα οποία το ένα κάνει ένα πράγμα και το άλλο κάνει το άλλο.

190
00:21:23,228 --> 00:21:25,594
Γιατί λοιπόν χρησιμοποιώ αυτήν την τρομερή ορολογία;

191
00:21:26,146 --> 00:21:31,208
Τη χρησιμοποιώ γιατί πιστεύω ότι είναι χρήσιμη.
Ταιριάζει με τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ο νους μας

192
00:21:31,616 --> 00:21:36,645
και για να εξηγήσω το ιστορικό αυτής της απόφασης
για το λόγο για τον οποίο χρησιμοποιώ
τους όρους Σύστημα 1 και Σύστημα 2,

193
00:21:36,645 --> 00:21:40,620
σας παραπέμπω σε ένα πολύ καλό βιβλίο
που πραγματικά σας προτείνω

194
00:21:40,620 --> 00:21:45,287
Επειδή, εκτός από το ότι είναι κατατοπιστικό,
είναι και πολύ διασκεδαστικό.

195
00:21:46,083 --> 00:21:50,014
Είναι του Joshua Foer και ονομάζεται
Moonwalking with Einstein
[Περπατώντας στη σελήνη με τον Einstein].

196
00:21:50,014 --> 00:21:52,806
Κυκλοφόρησε νωρίτερα φέτος [2012].

197
00:21:54,141 --> 00:22:00,488
Και τώρα, σε τι αφορά το βιβλίο;
Ο Joshua Foer, είναι συγγραφέας
που γράφει για επιστημονικά θέματα.

198
00:22:00,488 --> 00:22:03,886
Και πήγε στο πρωτάθλημα μνήμης
των Ηνωμένων Πολιτειών.

199
00:22:03,886 --> 00:22:06,139
Μπορεί να μην γνωρίζετε ότι υπάρχει κάτι τέτοιο,
αλλά υπάρχει.

200
00:22:06,276 --> 00:22:12,512
Τώρα, οι άνθρωποι απομνημονεύουν τράπουλες καρτών
και πολύ, πολύ μακριούς καταλόγους πραγμάτων

201
00:22:12,555 --> 00:22:16,987
και κάνουν επιτεύγματα που θα θεωρούσαμε
εντελώς ασυνήθιστα.

202
00:22:17,890 --> 00:22:21,325
Ο Joshua Foer αποφάσισε να μάθει τι συμβαίνει.

203
00:22:21,325 --> 00:22:26,272
Και ένα χρόνο αργότερα ήταν ο ίδιος ο πρωταθλητής
– ο Πρωταθλητής Μνήμης των Ηνωμένων Πολιτειών.

204
00:22:26,272 --> 00:22:28,403
Και το βιβλίο είναι μια ιστορία για το πώς το έκανε.

205
00:22:28,938 --> 00:22:35,311
Και, βασικά, η ιστορία, η οποία ήταν γνωστή
στους Αρχαίους Έλληνες με κάποια μορφή,

206
00:22:35,311 --> 00:22:41,120
είναι ότι η μνήμη είναι πολύ, πολύ καλή σε κάποια πράγματα
και απαίσια σε άλλα πράγματα.

207
00:22:41,304 --> 00:22:44,391
Η μνήμη είναι απαίσια
στο να απομνημονεύει καταλόγους.

208
00:22:44,391 --> 00:22:47,221
Δεν είμαστε καθόλου καλοί
στο να θυμόμαστε λίστες.

209
00:22:47,221 --> 00:22:51,604
Η μνήμη είναι υπέροχη
στο να θυμόμαστε διαδρομές μέσα στον χώρο.

210
00:22:53,838 --> 00:22:59,957
H εξέλιξη του ανθρώπινου είδους
μάς έχει δώσει τη δυνατότητα να θυμόμαστε
διαδρομές  και όχι λίστες.

211
00:23:00,165 --> 00:23:02,074
Έτσι τώρα, μπορείτε να εξαπατήσετε τον εαυτό σας.

212
00:23:02,074 --> 00:23:05,866
Εάν, νοητικά, έχετε μια λίστα
και θέλετε να θυμάστε τη λίστα,

213
00:23:05,992 --> 00:23:11,334
τότε δημιουργείτε μια διανοητική διαδρομή
και κατανέμετε τα στοιχεία της λίστας σας
κατά μήκος της διαδρομής.

214
00:23:11,334 --> 00:23:14,880
Και τότε, όταν θέλετε να θυμηθείτε
την τράπουλα των καρτών ή οτιδήποτε άλλο,

215
00:23:14,934 --> 00:23:19,648
τότε ακολουθείτε τη διαδρομή σας
και συλλέγετε τα στοιχεία της λίστας,
το ένα μετά το άλλο, επειδή αυτό μπορείτε να το κάνετε.

216
00:23:20,401 --> 00:23:25,866
Αποδεικνύεται ότι κάτι πολύ παρόμοιο συμβαίνει
σε ένα άλλο πλαίσιο.

217
00:23:26,847 --> 00:23:30,233
Οι άνθρωποι έχουν πολύ καλοί στο να σκέφτονται
ανθρώπους που ενεργούν.

218
00:23:31,131 --> 00:23:36,276
Το μυαλό είναι προγραμματισμένο όμορφα
στο να σκέφτεται ανθρώπους που ενεργούν.

219
00:23:36,276 --> 00:23:39,847
Οι άνθρωποι που ενεργούν έχουν γνωρίσματα.
Οι άνθρωποι που ενεργούν έχουν συμπεριφορές.

220
00:23:39,847 --> 00:23:44,477
Καταλαβαίνουμε τους ανθρώπους που ενεργούν.
Δημιουργούμε συνολικές εντυπώσεις
των προσωπικοτήτων τους.

221
00:23:46,382 --> 00:23:53,499
Δεν είμαστε πραγματικά πολύ καλοί στο να θυμόμαστε προτάσεις
όπου το υποκείμενο της πρότασης είναι μια αφηρημένη έννοια.

222
00:23:53,896 --> 00:23:55,909
Αλλά ένας άνθρωπος που ενεργεί είναι πολύ, πολύ καλός.

223
00:23:55,955 --> 00:24:05,370
Έτσι θυμηθείτε, όποτε λέω ότι το Σύστημα 1 κάνει το x,
αυτό που εννοώ είναι το x είναι μια ψυχική δραστηριότητα
που μπορεί να εκτελεστεί αυτόματα και χωρίς προσπάθεια.

224
00:24:05,370 --> 00:24:10,039
Θα θυμόσαστε πολλά περισσότερα για το Σύστημα 1,
αν το σκέφτεστε να κάνει τα πράγματα

225
00:24:10,039 --> 00:24:12,281
παρά από το εάν σκέφτεστε
αυτές τις νοητικές δραστηριότητες [ως λίστα].

226
00:24:12,642 --> 00:24:16,157
Με βοηθά εμένα να σκέφτομαι και νομίζω
ότι βοηθά άλλους ανθρώπους να καταλάβουν.

227
00:24:16,153 --> 00:24:16,693
Εντάξει.

228
00:24:16,872 --> 00:24:18,741
Επομένως, επιτρέψτε μου
να σας παρουσιάσω το Σύστημα 1.

229
00:24:19,814 --> 00:24:25,847
Αρχίζω με μια μελέτη,
απλά μια ακραία περίπτωση.

230
00:24:25,847 --> 00:24:35,966
Αυτή η μελέτη έγινε σε ένα πανεπιστήμιο στο Ηνωμένο Βασίλειο,
σ' ένα τμήμα βιολογίας στην πραγματικότητα.

231
00:24:36,706 --> 00:24:40,960
Και, όπως σε πολλά μέρη στο Ηνωμένο Βασίλειο,
έχουν ένα μικρό δωμάτιο

232
00:24:40,960 --> 00:24:47,652
όπου οι άνθρωποι μπορούν να κάνουν τσάι ή καφέ
και να πάρουν μερικά μπισκότα

233
00:24:47,652 --> 00:24:51,237
και υπάρχει honesty box (κουτί της τιμιότητας)
και πληρώνουν στο honesty box.

234
00:24:52,165 --> 00:24:59,002
Και κάποιος είχε τη φωτεινή ιδέα να κολλήσει
μια μικρή αφίσα ακριβώς πάνω από το honesty box

235
00:24:59,002 --> 00:25:01,089
και να αλλάζει την αφίσα
μία φορά την εβδομάδα.

236
00:25:01,228 --> 00:25:05,679
Και έτσι, αυτή είναι η πρώτη εβδομάδα.
Και αυτή είναι η αφίσα.

237
00:25:07,671 --> 00:25:09,207
Τη 2η εβδομάδα είναι λουλούδια.

238
00:25:10,749 --> 00:25:12,322
Την 3η εβδομάδα είναι μάτια.

239
00:25:13,695 --> 00:25:14,579
Και ούτω καθεξής.

240
00:25:15,946 --> 00:25:18,988
Τώρα, αυτό που είναι αξιοσημείωτο γι' αυτό είναι,

241
00:25:18,988 --> 00:25:23,717
αυτό είναι κάτι που συμβαίνει στους
ανθρώπους, δεν έχουν ιδέα ότι τους συμβαίνει,

242
00:25:23,717 --> 00:25:26,907
στην πραγματικότητα,
δεν έχουν ιδέα για τις αφίσες.

243
00:25:26,907 --> 00:25:29,102
Δεν έχουν την παραμικρή επίγνωση
ότι υπάρχουν αφίσες εκεί,

244
00:25:29,102 --> 00:25:32,524
σίγουρα δεν έχουν επίγνωση
ότι οι αφίσες αλλάζουν συστηματικά,

245
00:25:32,524 --> 00:25:36,014
δεν έχουν ιδέα ότι οι αφίσες
επηρεάζουν τη συμπεριφορά τους.

246
00:25:37,347 --> 00:25:39,859
Το Σύστημα 1 μπορεί να κάνει αυτά τα πράγματα.

247
00:25:39,859 --> 00:25:45,146
Αυτά τα πράγματα, πολλά συμβαίνουν στο μυαλό μας
για τα οποία δεν έχουμε πλήρη επίγνωση.

248
00:25:45,570 --> 00:25:47,888
Δεν έχουμε καθόλου επίγνωση τελικά.

249
00:25:49,243 --> 00:25:54,764
Και υπάρχει ένας σύνδεσμος μεταξύ των ματιών
και του να μας παρακολουθούν

250
00:25:54,764 --> 00:26:00,437
και μεταξύ του να μας παρακολουθούν
και του να μη θέλουμε να κάνουμε κακά πράγματα
ή να θέλουμε να κάνουμε καλά πράγματα.

251
00:26:00,437 --> 00:26:07,544
Όλα αυτά είναι βαθιά στη συσχετιστική μας μνήμη
και αυτή ενεργοποιείται.

252
00:26:07,544 --> 00:26:11,274
Βλέπετε μάτια, ειδικά αυτά
τα μεγάλα μάτια την εβδομάδα 1

253
00:26:11,274 --> 00:26:14,937
και σας κάνει κάτι, το οποίο
πιθανώς δεν αντιλαμβάνεστε.

254
00:26:17,846 --> 00:26:20,495
Τώρα επιτρέψτε μου να σας δείξω κάτι άλλο.

255
00:26:21,330 --> 00:26:23,878
OK
ΜΠΑΝΑΝΑ ΕΜΕΤΟΣ

256
00:26:23,878 --> 00:26:27,969
Αυτό, θέλω απλώς να απαριθμήσω πολύ σύντομα

257
00:26:27,969 --> 00:26:34,938
τι συνέβη σε εσάς τα πρώτα δυο δευτερόλεπτα
όταν το έβαλα αυτό στην οθόνη.

258
00:26:35,546 --> 00:26:38,895
Και, πρώτα απ' όλα, τις διαβάσατε.
Διαβάσατε τις λέξεις.

259
00:26:38,895 --> 00:26:44,274
Τώρα, δεν σκοπεύατε να διαβάσετε τις λέξεις.
Δεν χρειάστηκε να αποφασίσετε.
Θέλω να πω, έπρεπε να τις διαβάσετε.

260
00:26:44,274 --> 00:26:46,271
Δεν είχατε άλλη επιλογή στο θέμα αυτό.

261
00:26:46,512 --> 00:26:53,020
Δεύτερον, ήρθαν στο μυαλό σας
ιδέες και εικόνες και αναμνήσεις,
πιθανώς καμία από αυτές δεν ήταν πολύ ευχάριστη.

262
00:26:53,307 --> 00:26:55,392
Αυτό είναι το δεύτερο πράγμα που έγινε.

263
00:26:55,392 --> 00:26:59,898
Ένα άλλο πράγμα που συνέβη είναι φυσικό.
Κάνατε πίσω.

264
00:26:59,898 --> 00:27:01,531
Αυτό είναι κάτι που έχει μετρηθεί στην πραγματικότητα.

265
00:27:01,531 --> 00:27:05,728
Και όταν οι άνθρωποι εκτίθενται
σε μια απειλητική λέξη, κάνουν πίσω.

266
00:27:06,863 --> 00:27:11,810
Επομένως, η απειλή γίνεται σε κάποιο βαθμό,
σε κάποιο μικρό βαθμό, γίνεται αντιληπτή ως πραγματική.

267
00:27:12,316 --> 00:27:16,035
Η συμβολική απειλή γίνεται αντιληπτή ως πραγματική.

268
00:27:17,026 --> 00:27:20,352
Πήρατε μια αηδιαστική έκφραση.
Βιώσατε αηδία.

269
00:27:20,910 --> 00:27:27,697
Και αυτό γίνεται ενδιαφέρον,
γιατί αυτά τα πράγματα ενισχύονται αμοιβαία.

270
00:27:27,697 --> 00:27:31,747
Έτσι, αν πάρετε μια αηδιαστική έκφραση,
είναι πιο πιθανό να αισθανθείτε αηδία.

271
00:27:32,676 --> 00:27:38,482
Εάν πάρετε μια χαμογελαστή έκφραση,
είναι πιο πιθανό να νομίσετε
ότι τα πράγματα είναι αστεία.

272
00:27:38,843 --> 00:27:45,889
Ξέρετε, ένα από τα αγαπημένα μου πειράματα
σχετικά μ' αυτό είναι ότι παίρνετε ένα μολύβι,
το κολλάτε στο στόμα σας έτσι,

273
00:27:46,356 --> 00:27:48,797
και τα κινούμενα σχέδια θα σας φανούν πιο αστεία.

274
00:27:48,797 --> 00:27:53,593
Διότι, όταν κολλάτε ένα μολύβι στο στόμα σας
μ' αυτόν τον τρόπο, κάνετε ένα χαμόγελο.

275
00:27:53,593 --> 00:28:02,961
Και μόνο η καθαρή μυϊκή αλλαγή
είναι αρκετή για να προκαλέσει ανάδραση
στα συναισθήματά μας και στις αισθήσεις μας.

276
00:28:03,775 --> 00:28:09,773
Αυτό είναι αρκετά σημαντικό
γιατί αυτό που σημαίνει είναι ότι,
μπορείτε να σκεφτείτε,

277
00:28:09,935 --> 00:28:14,583
μισό λεπτό, επιτρέψτε μου να προσθέσω κάτι
και μετά, μετά θα τα βάλω πάλι όλα μαζί.

278
00:28:17,350 --> 00:28:23,731
Σκέφτομαι το Σύστημα 1 σε μεγάλο βαθμό
από την άποψη του τι συμβαίνει στη συσχετιστική μνήμη.

279
00:28:24,036 --> 00:28:28,903
Και, για να σκεφτείτε τη συσχετιστική μνήμη,
μπορείτε να σκεφτείτε ένα γιγαντιαίο δίκτυο ιδεών.

280
00:28:29,175 --> 00:28:33,119
Και οι ιδέες συνδέονται μεταξύ τους
με διαφορετικούς τρόπους, συσχετιστικά,

281
00:28:33,119 --> 00:28:39,766
μερικές από αυτές είναι αιτίες άλλων πραγμάτων
ή είναι κατηγορίες, ή παραδείγματα, περιπτώσεις άλλων ...

282
00:28:39,766 --> 00:28:42,098
Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί σύνδεσμοι,

283
00:28:42,098 --> 00:28:47,210
αλλά έχετε μια τεράστια αναπαράσταση ιδεών
που έχουμε στον νου μας.

284
00:28:47,602 --> 00:28:49,078
Και σε οποιαδήποτε στιγμή

285
00:28:50,020 --> 00:28:57,970
εμφανίζεται ένα ερέθισμα, ενεργοποιεί ένα υποσύνολο
αυτών των κόμβων σ' αυτή την αναπαράσταση στη μνήμη

286
00:28:57,901 --> 00:29:02,524
και τότε η ενεργοποίηση εξαπλώνεται
μέσω του συσχετιστικού δικτύου,

287
00:29:02,524 --> 00:29:04,964
όχι πολύ, αλλά εξαπλώνεται κάπως.

288
00:29:04,964 --> 00:29:09,848
Έτσι, για παράδειγμα, έχετε γίνει τώρα,
και μπορούμε να ξέρουμε ότι εξαπλώνεται,

289
00:29:10,297 --> 00:29:18,625
γιατί έχουμε γίνει ευαισθητοποιημένοι σε άλλες ιδέες
που έχουν ενεργοποιηθεί μ' αυτόν τον τρόπο.

290
00:29:18,715 --> 00:29:24,672
Έτσι, για παράδειγμα, αυτήν τη στιγμή,
αν κάποιος ψιθύριζε κάτι στ' αυτιά σας,

291
00:29:25,091 --> 00:29:28,414
θα σας ήταν πολύ πιο πιθανό να διακρίνετε
και να αναγνωρίσετε

292
00:29:28,414 --> 00:29:33,908
λέξεις όπως ασθένεια, οσμή, βρωμάει,
ναυτία, ή χανγκόβερ.

293
00:29:34,852 --> 00:29:37,886
Έχουν ενεργοποιηθεί πολλές συσχετίσεις.

294
00:29:37,886 --> 00:29:39,680
Δεν έχετε επίγνωση κανενός από αυτούς.

295
00:29:40,294 --> 00:29:41,548
Δεν έχετε επίγνωση κανενός πράγματος.

296
00:29:41,548 --> 00:29:43,237
Αυτές δεν είναι συνειδητές ενεργοποιήσεις.

297
00:29:43,540 --> 00:29:46,393
Αλλά είναι ενεργοποιήσεις παρ' όλα αυτά.

298
00:29:46,476 --> 00:29:50,163
Και επειδή αυτές οι ιδέες
είναι εν μέρει ενεργοποιημένες,

299
00:29:50,697 --> 00:29:55,517
ένα αδύναμο ερέθισμα θα είναι αρκετό
για να τις φέρει το όριο ενεργοποίησης.

300
00:29:55,815 --> 00:30:00,784
Αυτό είναι και πάλι μια πολύ σημαντική λειτουργία
του Συστήματος 1, δηλαδή της συσχετιστικής μνήμης.

301
00:30:00,960 --> 00:30:06,354
Είμαστε έτοιμοι, βασικά από,
αυτή η εξαπλωνόμενη ενεργοποίηση

302
00:30:06,540 --> 00:30:09,584
προετοιμάζει τα πράγματα
για το τι είναι πιθανό να έρθει στη συνέχεια.

303
00:30:09,584 --> 00:30:16,346
Θα είστε σε θέση να αναγνωρίσετε και να απαντήσετε
σε πράγματα πιο εύκολα από πριν.

304
00:30:19,408 --> 00:30:21,026
Τότε συμβαίνει και κάτι άλλο.

305
00:30:22,384 --> 00:30:27,043
Και αυτό είναι ... Υπάρχουν δύο λέξεις εδώ,
μπανάνα και εμετός,

306
00:30:28,339 --> 00:30:29,731
και κάνατε μια ιστορία.

307
00:30:30,906 --> 00:30:35,603
Εννοώ, αυτό που συμβαίνει, ξέρετε,
δεν υπάρχει πραγματικά ανάγκη να το κάνετε αυτό,

308
00:30:35,603 --> 00:30:41,034
αλλά, στην πραγματικότητα, αυτό ήταν αρκετό
για να δημιουργήσει μια αιτιώδη σύνδεση,

309
00:30:41,034 --> 00:30:44,341
έτσι ώστε, κατά κάποιον τρόπο,
οι μπανάνες προκάλεσαν τον εμετό.

310
00:30:44,341 --> 00:30:47,100
Δεν κάνατε μια συνειδητή απόφαση
για να συμβεί αυτό,

311
00:30:47,100 --> 00:30:50,109
αλλά γνωρίζουμε ότι ένα τέτοιο πράγμα
είναι αυτό που συμβαίνει.

312
00:30:51,072 --> 00:30:53,909
Μόλις παρουσιαστεί ένα ερέθισμα,

313
00:30:54,751 --> 00:30:56,490
ψάχνουμε στο παρελθόν
για ν' ανακαλύψουμε αιτίες;

314
00:30:56,791 --> 00:31:01,175
ο συσχετιστικός μηχανισμός κοιτάζει πίσω
και προσκολλάται σε πιθανές αιτίες.

315
00:31:01,175 --> 00:31:06,416
Εδώ είναι πολύ απλό να βρούμε μια αιτία
και, ξέρετε, αυτό έχει κάποιο αποτέλεσμα:

316
00:31:06,416 --> 00:31:09,228
Έτσι, προσωρινά, ξέρετε,
δεν σας αρέσουν οι μπανάνες.

317
00:31:10,002 --> 00:31:12,670
Επειδή έχει δημιουργηθεί μια συσχέτιση

318
00:31:12,670 --> 00:31:16,053
και αυτό συμβαίνει λόγω της αναζήτησης
της αιτίας [που προκάλεσε το γεγονός].

319
00:31:17,538 --> 00:31:18,397
Οπότε, ...

320
00:31:29,067 --> 00:31:36,669
... αυτό θα σας δώσει μια αίσθηση
μιας από τις λειτουργίες του Συστήματος 1.

321
00:31:36,939 --> 00:31:42,622
Και για να ολοκληρώσετε αυτό,
επιτρέψτε μου να σας δείξω κάτι άλλο.

322
00:31:42,622 --> 00:31:45,879
Έτσι είναι μια διάσημη ψυχολογική επίδειξη.

323
00:31:47,189 --> 00:31:49,055
Αλλά πολλοί από εσάς
μπορεί να μην το έχετε δει.

324
00:31:49,055 --> 00:31:50,558
Το διαβάζετε ως A, B, C.

325
00:31:50,558 --> 00:31:54,051
Διαβάσατε αυτό ως 12, 13, 14,

326
00:31:54,190 --> 00:31:57,029
αλλά το Β και το 13 είναι,
από φυσική άποψη, πανόμοια.

327
00:31:58,153 --> 00:32:06,218
Έτσι, αυτό μας λέει κάτι πολύ σημαντικό
για τον τρόπο με τον οποίο ο συσχετιστικός μηχανισμός
στο Σύστημα 1 επεξεργάζεται νέα ερεθίσματα.

328
00:32:07,853 --> 00:32:10,499
Κάθε τι γίνεται συνεκτικό.

329
00:32:10,957 --> 00:32:17,091
Έτσι, στο πλαίσιο των γραμμάτων,
αυτό το διφορούμενο ερέθισμα θα διαβαστεί ως γράμμα.

330
00:32:17,091 --> 00:32:20,110
Στο πλαίσιο των αριθμών,
θα διαβαστεί ως αριθμός.

331
00:32:20,110 --> 00:32:23,864
Αυτό που είναι πολύ σημαντικό,
υπάρχουν δύο πτυχές εδώ,

332
00:32:23,846 --> 00:32:29,320
μία είναι η συνεκτικότητα και το άλλο είναι
ότι δεν έχετε επίγνωση της ασάφειας.

333
00:32:29,569 --> 00:32:31,348
Η ασάφεια καταστέλλεται.

334
00:32:32,266 --> 00:32:35,018
Δηλαδή, παίρνετε μόνο μια ερμηνεία.

335
00:32:35,018 --> 00:32:37,671
Στην περίπτωση αυτή,
είναι μια συνεκτική ερμηνεία.

336
00:32:37,671 --> 00:32:40,590
Και αυτός είναι ο τρόπος λειτουργίας του συστήματος:

337
00:32:40,590 --> 00:32:47,430
παράγει αναπαραστάσεις των αποκρίσεων μας
στην κατάσταση αυτή, που, συσχετιστικά, έχουν συνοχή.

338
00:32:49,523 --> 00:32:52,408
Η συσχετιστική μνήμη, δηλαδή το Σύστημα 1,

339
00:32:53,009 --> 00:32:55,944
είναι επίσης το αποθετήριό μας
για τη γνώση που έχουμε για τον κόσμο.

340
00:32:56,423 --> 00:32:59,058
Έτσι, όταν συμβαίνει ένα γεγονός,

341
00:32:58,990 --> 00:33:03,147
η αντίδρασή μας σ' αυτό ενημερώνεται
από πολλά πράγματα που γνωρίζουμε.

342
00:33:03,470 --> 00:33:06,537
Και θα σας δώσω το αγαπημένο μου παράδειγμα γι' αυτό:

343
00:33:07,397 --> 00:33:10,441
Οι άνθρωποι ακούν φράσεις

344
00:33:10,441 --> 00:33:12,758
ενώ καταγράφονται γεγονότα στον εγκέφαλό τους.

345
00:33:12,912 --> 00:33:18,440
Μια ανδρική βρετανική φωνή κάποιου
που φαίνεται να ανήκει στην ανώτερη τάξη λέει:

346
00:33:18,599 --> 00:33:23,122
"Έχω μεγάλα τατουάζ
μέχρι κάτω στην πλάτη μου."

347
00:33:24,162 --> 00:33:31,199
Και περίπου 3/10 δευτερόλεπτα αργότερα,
ο εγκέφαλος απαντά με μια χαρακτηριστική έκπληξη.

348
00:33:33,583 --> 00:33:36,313
Αυτό είναι εκπληκτικό εάν το σκεφτείτε καλά.

349
00:33:36,353 --> 00:33:38,186
Θέλω να πω, υπήρχε μια φωνή.

350
00:33:38,428 --> 00:33:41,824
Πρέπει να την κατηγοριοποιήσετε ως τη φωνή κάποιου
που ανήκει στην ανώτερη τάξη της Βρετανίας.

351
00:33:41,824 --> 00:33:47,328
Τώρα, οι Βρετανοί άνδρες της ανώτερης τάξης
δεν έχουν τατουάζ στην πλάτη τους,

352
00:33:47,775 --> 00:33:51,123
κάτι είναι περίεργο
και έχετε αντίδραση έκπληξης.

353
00:33:51,123 --> 00:33:53,309
Σας δημιουργείται μια κινητοποίηση του Συστήματος 2

354
00:33:53,626 --> 00:33:56,756
επειδή το Σύστημα 2 είναι αυτό
που κατανέμει την προσοχή.

355
00:33:56,756 --> 00:34:00,878
Η έκπληξη καλεί την προσοχή στο γεγονός.

356
00:34:01,204 --> 00:34:06,018
Καταλαβαίνετε τώρα, μια αρσενική φωνή
που λέει: «Πιστεύω ότι είμαι έγκυος»,
είναι, φυσικά, το ίδιο πράγμα.

357
00:34:06,569 --> 00:34:11,529
Έτσι, αυτό το σύστημα κατέχει
μια γνώση για τον κόσμο

358
00:34:11,529 --> 00:34:16,472
και χρησιμοποιεί μια γνώση για τον κόσμο
για να ταξινομεί τις καταστάσεις
ως κανονικές ή μη κανονικές

359
00:34:16,472 --> 00:34:18,660
και το κάνει αυτό σε μέγιστη ταχύτητα.

360
00:34:19,807 --> 00:34:23,178
Και επικαιροποιεί πολύ γρήγορα.

361
00:34:26,034 --> 00:34:28,748
Λοιπόν, θα σας πω μια ιστορία για επικαιροποίηση.

362
00:34:30,647 --> 00:34:33,512
Επικαιροποιεί τι θεωρεί κανονικό.

363
00:34:33,512 --> 00:34:36,017
Τώρα, αυτό είναι ένα ανέκδοτο.
Είστε ελεύθεροι να μην με πιστέψετε.

364
00:34:36,017 --> 00:34:38,803
Το πιστεύω γιατί είναι μια προσωπική εμπειρία.

365
00:34:39,556 --> 00:34:48,767
Ήμασταν πριν από μερικά χρόνια για διακοπές στην Αυστραλία,
σε ένα θέρετρο, είχε όλες-όλες 40 μικρές βίλες

366
00:34:48,651 --> 00:34:55,328
και το βράδυ πάμε για δείπνο, το πρώτο μας βράδυ,
και συναντούμε έναν ψυχολόγο από το Stanford.

367
00:34:55,904 --> 00:35:01,262
Α, έκπληξη, σύμπτωση, και είμαστε πολύ ευτυχείς
που συναντήσαμε ο ένας τον άλλον.

368
00:35:01,826 --> 00:35:05,339
Τώρα, δύο εβδομάδες αργότερα,
ήμασταν σ' ένα θέατρο στο Λονδίνο.

369
00:35:06,332 --> 00:35:12,755
Και τα φώτα σβήνουν.
Και παρακολουθούμε την παράσταση.

370
00:35:13,070 --> 00:35:17,537
Και τότε, τα φώτα ανάβουν πάλι
και, δίπλα μου, ο ίδιος τύπος.

371
00:35:18,343 --> 00:35:25,018
Τώρα, το σημαντικό σημείο είναι ότι
ήμουν λιγότερο έκπληκτος
τη δεύτερη φορά από την πρώτη.

372
00:35:26,390 --> 00:35:29,603
Επειδή "Oh, ο John, ξέρετε,
είναι ο τύπος που συναντώ παντού".

373
00:35:29,537 --> 00:35:36,428
Θέλω να πω, χρειάζεται πολύ λίγος χρόνος
για να δημιουργήσουμε αυτό που ονομάζουμε "κανόνα".

374
00:35:37,588 --> 00:35:41,129
Έτσι, ένα γεγονός, το δεύτερο γεγονός
συνδέεται πίσω με το πρώτο.

375
00:35:41,663 --> 00:35:46,638
Αν είχα συναντήσει κάποιον άλλο
–αυτό με εντυπωσίασε–

376
00:35:46,638 --> 00:35:49,851
αν είχα συναντήσει κάποιον άλλο,
θα είχα εκπλαγεί περισσότερο.

377
00:35:50,683 --> 00:35:54,907
Και αυτό είναι περίεργο.
Εάν το σκεφτείτε στατιστικά, είναι τρελό.

378
00:35:55,120 --> 00:35:58,419
Αλλά, στην πραγματικότητα,
ήταν πολύ σαφές ότι ...

379
00:35:58,419 --> 00:36:03,060
και, δεν θα έλεγα ότι συνειδητά περιμένω
να δω τον John οπουδήποτε πηγαίνω,

380
00:36:03,060 --> 00:36:08,854
αλλά, ξέρετε, αν πρόκειται να συναντήσω κάποιον,
θα ήμουν προετοιμασμένος να συναντήσω τον John.

381
00:36:09,941 --> 00:36:14,079
Τώρα, έχω αναφέρει κάτι
σχετικά με την αιτιώδη σκέψη.

382
00:36:14,079 --> 00:36:16,811
Και θέλω να σας δώσω κάποια αίσθηση
για το πώς λειτουργεί αυτό.

383
00:36:19,240 --> 00:36:21,651
Έτσι, είναι μια ερώτηση,
ποιο είναι πιο πιθανό:

384
00:36:22,694 --> 00:36:26,042
ότι μια μητέρα έχει μπλε μάτια
αν η κόρη της έχει μπλε μάτια,

385
00:36:26,042 --> 00:36:29,404
ή ότι μια κόρη έχει μπλε μάτια
αν η μητέρα της έχει μπλε μάτια;

386
00:36:31,388 --> 00:36:36,994
Και πάλι, όπως και στο ρόπαλο και τη μπάλα,
υπάρχει μια διαισθητική απάντηση

387
00:36:37,507 --> 00:36:40,300
και η διαισθητική απάντηση είναι ότι είναι πιο πιθανό

388
00:36:40,300 --> 00:36:44,256
ότι μια κόρη έχει μπλε μάτια
αν η μητέρα της έχει μπλε μάτια
από ό,τι αντίστροφα.

389
00:36:45,104 --> 00:36:50,873
Αν κάνετε τα μαθηματικά με την υπόθεση ότι
η συχνότητα των μπλε ματιών είναι η ίδια στις δύο γενιές,

390
00:36:50,873 --> 00:36:52,936
οι πιθανότητες είναι αυστηρά ίσες.

391
00:36:53,927 --> 00:37:00,363
Αλλά, ακόμα και προτού κάνετε τα μαθηματικά,
ο συλλογισμός σας τρέχει κατά μήκος αιτιωδών γραμμών.

392
00:37:00,363 --> 00:37:04,022
Η σκέψη σας τρέχει κατά μήκος αιτιωδών γραμμών.
Αυτό συμβαίνει διαισθητικά.

393
00:37:05,607 --> 00:37:08,783
Ένα από αυτά φαίνεται εντάξει.
Φαίνεται πιο συνεκτικό.

394
00:37:08,970 --> 00:37:15,910
Και η συνεκτικότητα που βιώνουμε
μπορεί να μετατραπεί σε μια κρίση για την πιθανότητα.

395
00:37:16,347 --> 00:37:21,595
Δηλαδή, η εμπιστοσύνη που βιώνουμε
είναι μια κρίση για την πιθανότητα.

396
00:37:21,595 --> 00:37:23,799
Τώρα, θα παραλείψω το άλλο παράδειγμα.

397
00:37:26,771 --> 00:37:27,416
Και ...

398
00:37:32,559 --> 00:37:38,002
Είπα νωρίτερα ότι οι άνθρωποι έχουν διαισθήσεις
που δεν είναι απαραίτητα αληθείς.

399
00:37:39,003 --> 00:37:43,898
Και ότι οι άνθρωποι είναι βέβαιοι για κρίσεις τους
που δεν είναι απαραιτήτως αληθείς.

400
00:37:43,934 --> 00:37:52,816
Και θα ήθελα, κατά κάποιον τρόπον, να παρουσιάσω
μια αρχική θεωρία για το πώς συμβαίνει αυτό.

401
00:37:54,524 --> 00:37:56,952
Και η γενική ιδέα είναι πολύ απλή.

402
00:37:57,137 --> 00:38:00,973
Όταν μας ζητηθεί μια ερώτηση
που δεν μπορούμε να απαντήσουμε,

403
00:38:02,607 --> 00:38:09,081
συνήθως το Σύστημα 1 θα βρει την απάντηση
σε μια σχετική ερώτηση που είναι ευκολότερη.

404
00:38:09,588 --> 00:38:15,155
Και θα χρησιμοποιήσει αυτή την απάντηση στη λάθος ερώτηση,
στην ερώτηση που δεν τέθηκε,

405
00:38:15,255 --> 00:38:18,905
αντί της ερώτησης που τέθηκε.

406
00:38:19,489 --> 00:38:21,948
Αυτό το ονομάζουμε μηχανισμό υποκατάστασης:

407
00:38:21,869 --> 00:38:25,229
υποκαθιστά μια δύσκολη ερώτηση
με μια ευκολότερη ερώτηση.

408
00:38:25,248 --> 00:38:27,062
Αυτό συμβαίνει αυτόματα.

409
00:38:27,113 --> 00:38:29,291
Οι άνθρωποι δεν έχουν επίγνωση ότι συμβαίνει

410
00:38:29,291 --> 00:38:33,783
και είναι μια πηγή πολλών διαισθήσεων
που δεν προέρχονται από εμπειρογνωμοσύνη

411
00:38:33,735 --> 00:38:38,860
και είναι πολύ λιγότερο πιθανό να είναι σωστές
από τις διαισθήσεις που προέρχονται από την εμπειρογνωμοσύνη

412
00:38:38,860 --> 00:38:42,514
αλλά έρχονται με την ίδια εμπιστοσύνη
ή σχεδόν με την ίδια εμπιστοσύνη.

413
00:38:43,032 --> 00:38:48,612
Επομένως, υπάρχουν πολλοί μηχανισμοί
που συμμετέχουν σ' αυτόν το πράγμα της υποκατάστασης
και θα ήθελα να τους παρουσιάσω.

414
00:38:49,482 --> 00:38:51,970
Ένας από αυτούς, τον οποίο καλώ
το νοητικό κυνηγετικό όπλο

415
00:38:52,248 --> 00:38:57,156
είναι ότι, όταν σας ζητηθεί
να εκτελέσετε μια ενέργεια,

416
00:38:57,314 --> 00:39:02,808
τυπικά εκτελείτε και άλλες ενέργειες
που σχετίζονται μ' αυτήν συσχετιστικά,

417
00:39:02,808 --> 00:39:05,572
σχετίζονται με την ενέργεια-στόχο,
αλλά είναι διαφορετικές.

418
00:39:05,572 --> 00:39:09,026
Το αγαπημένο μου παράδειγμα είναι,

419
00:39:09,200 --> 00:39:15,722
θα σας πω λόγια και θα πρέπει να κρίνετε
το συντομότερο δυνατόν
αν οι λέξεις ομοιοκαταληκτούν ή όχι.

420
00:39:16,195 --> 00:39:19,863
Και το πρώτο ζεύγος λέξεων είναι: vote-note.
Αυτό είναι εύκολο.

421
00:39:19,863 --> 00:39:22,236
Το δεύτερο ζεύγος λέξεων είναι: vote-goat.

422
00:39:22,856 --> 00:39:26,380
Και το vote-goat είναι αρκετά δυσκολότερο
από το vote-note.

423
00:39:26,512 --> 00:39:29,786
Γιατί; Γιατί, παρόλο που κανείς δεν σας ζήτησε,

424
00:39:30,462 --> 00:39:32,322
σκεφτήκατε τα γράμματα ένα-ένα.

425
00:39:32,310 --> 00:39:36,042
Και στο vote-goat υπάρχει μια αναντιστοιχία στην ορθογραφία.

426
00:39:36,011 --> 00:39:40,235
Και, παρόλο που ομοιοκαταληκτεί,
τουλάχιστον όπως εγώ το προφέρω,
τόσο καλά όσο και το vote-note,

427
00:39:41,383 --> 00:39:44,157
έχετε κάποιο πρόβλημα
και το πρόβλημα σάς επιβραδύνει.

428
00:39:44,283 --> 00:39:49,975
Έτσι, τυπικά, υπολογίζουμε περισσότερο
από όσο έχουμε την πρόθεση να υπολογίσουμε.

429
00:39:50,707 --> 00:39:56,777
Και αυτό επιτρέπει να γίνουν αντικαταστάσεις.

430
00:39:57,546 --> 00:40:04,309
Επομένως, επιτρέψτε μου να σας δώσω
ένα παράδειγμα υποκατάστασης.

431
00:40:04,889 --> 00:40:07,618
Εδώ. Το ερώτημα εδώ είναι:

432
00:40:09,328 --> 00:40:15,118
"Ποια από τις τρεις μορφές
είναι μεγαλύτερη _στην_οθόνη_;"

433
00:40:18,200 --> 00:40:21,591
Και η απάντηση είναι ότι είναι ίσες.

434
00:40:22,023 --> 00:40:25,331
Και οι τρεις μορφές στην οθόνη είναι ίσου μεγέθους.

435
00:40:25,478 --> 00:40:28,427
Αλλά είναι μια πολύ ισχυρή ψευδαίσθηση.

436
00:40:28,953 --> 00:40:33,670
Βλέπουμε τη μορφή στα δεξιά
ως μεγαλύτερη από τη μορφή στ' αριστερά.

437
00:40:33,898 --> 00:40:36,343
Και τη βλέπουμε γιατί δεν μπορούμε να κάνουμε διαφορετικά.

438
00:40:36,704 --> 00:40:41,172
Παρόλο που σας είπαν να τη σκέφτεστε
ως δισδιάστατο αντικείμενο,

439
00:40:42,065 --> 00:40:44,625
υπολογίζετε την τρισδιάστατη λύση

440
00:40:44,625 --> 00:40:50,396
στην οποία το αντικείμενο στα δεξιά
είναι όντως μεγαλύτερο από το αντικείμενο στ' αριστερά
και αυτό ακριβώς βλέπετε.

441
00:40:51,297 --> 00:40:54,478
Υπάρχουν πολλά άλλα παραδείγματα
αυτής της γενικής διαδικασίας.

442
00:40:55,016 --> 00:41:00,003
Ένα άλλο που μου αρέσει ονομάζεται
ο ευρετικός κανόνας για τα ραντεβού
[the dating heuristic].

443
00:41:01,377 --> 00:41:04,765
Φοιτητές συμμετείχαν σε μια έρευνα,
τους τέθηκαν μερικές ερωτήσεις.

444
00:41:04,883 --> 00:41:09,188
Μια ερώτηση είναι: «Πόσο ευτυχισμένος είστε»
και η άλλη είναι:
«Πόσα ραντεβού είχατε τον περασμένο μήνα»;

445
00:41:09,818 --> 00:41:13,735
Και αν υποβάλλετε τις ερωτήσεις
μ' αυτή τη σειρά,

446
00:41:14,427 --> 00:41:16,495
η συσχέτιση είναι ουσιαστικά μηδέν.

447
00:41:16,792 --> 00:41:20,022
Αποδεικνύει ότι υπάρχουν πολλά πράγματα στη ζωή
που καθορίζουν την ευτυχία

448
00:41:20,418 --> 00:41:23,334
και τα ραντεβού δεν είναι ιδιαίτερα σημαντικά.

449
00:41:23,370 --> 00:41:25,711
Αντιστρέφετε τη σειρά,
έτσι ρωτάτε τους ανθρώπους:

450
00:41:25,785 --> 00:41:29,638
«Πόσα ραντεβού είχατε τον περασμένο μήνα;» και
«Πόσο ευτυχισμένος είστε με τη ζωή σας στο σύνολό της;»"

451
00:41:30,390 --> 00:41:32,536
Η συσχέτιση είναι 0,66.

452
00:41:32,882 --> 00:41:41,445
Αυτό που συνέβη και αυτό είναι
τόσο ένας ευρετικός κανόνας όσο και ένα παράδειγμα
γι' αυτό που ονομάζω "ψευδαίσθηση της εστίασης."

453
00:41:42,267 --> 00:41:45,234
Είναι ότι έχετε μια συναισθηματική αντίδραση,

454
00:41:45,234 --> 00:41:49,063
ο φοιτητής έχει μια συναισθηματική αντίδραση
στην ερώτηση σχετικά με τον αριθμό των ραντεβού.

455
00:41:49,088 --> 00:41:51,256
Αυτή η συναισθηματική αντίδραση παραμένει,

456
00:41:51,256 --> 00:41:53,842
στη συνέχεια, σάς ρωτάνε
τη συναφή ερώτηση για την ευτυχία

457
00:41:54,111 --> 00:41:57,567
και, χωρίς να έχετε επίγνωση
ότι το κάνετε αυτό,

458
00:41:57,722 --> 00:41:59,749
αντικαθιστάτε το ένα με το άλλο.

459
00:41:59,749 --> 00:42:02,197
Και μπορείτε να το κάνετε
με πολλές διαφορετικές ερωτήσεις.

460
00:42:02,197 --> 00:42:05,175
Τώρα, δεν είναι ότι οι άνθρωποι
είναι μπερδεμένοι με το τι είναι ευτυχία.

461
00:42:06,009 --> 00:42:10,898
Ξέρουν ότι η ευτυχία δεν είναι το ίδιο με,
καταλαβαίνετε, την ικανοποίηση με τον αριθμό των ραντεβού.

462
00:42:10,932 --> 00:42:15,543
Είναι απλά ότι αυτή είναι η απάντηση
που έρχεται στο μυαλό τους
για την ερώτηση για την ευτυχία.

463
00:42:15,642 --> 00:42:18,832
Έγινε αντικατάσταση και δεν έχετε επίγνωση.

464
00:42:23,588 --> 00:42:26,950
Τώρα, υπάρχει μια διαδικασία
που είναι απαραίτητη γι' αυτό

465
00:42:26,951 --> 00:42:30,312
και είναι μια άλλη παράξενη ικανότητα του Συστήματος 1.

466
00:42:30,801 --> 00:42:35,534
Μπορούμε να δώσουμε τιμές σε μεγέθη
σε διάφορες διαστάσεις.

467
00:42:35,534 --> 00:42:39,693
Έτσι θα σας δώσω το τυπικό παράδειγμα μου γι' αυτό.

468
00:42:39,693 --> 00:42:46,299
Πρόκειται για τη Julie, που είναι τελειόφοιτη
και διάβαζε άπταιστα όταν ήταν 4 ετών

469
00:42:46,649 --> 00:42:48,946
και το ερώτημα είναι: «Ποιος είναι
ο βαθμολογικός μέσος όρος της (ΒΜΟ)»;

470
00:42:50,308 --> 00:42:54,725
Και το περίεργο είναι
ότι ξέρετε ποιος είναι ο ΒΜΟ της!

471
00:42:54,889 --> 00:42:56,845
Αρκετά καλά, τουλάχιστον έχετε μια ιδέα.

472
00:42:56,845 --> 00:42:58,448
Εννοώ, είναι καθαρά περίπου 3,2.

473
00:42:58,448 --> 00:43:04,336
Είναι σαφώς λιγότερο από 4, ξέρετε,
περίπου 3,7, το οποίο είναι γελοίο φυσικά.

474
00:43:04,336 --> 00:43:09,035
Αλλά πώς φτάνουν οι άνθρωποι στο 3,7 ή κάπου εκεί;

475
00:43:09,510 --> 00:43:11,800
Λοιπόν, δείτε πώς γίνεται αυτό.

476
00:43:12,875 --> 00:43:15,157
Διάβαζε άπταιστα σε ηλικία 4 ετών.

477
00:43:16,129 --> 00:43:18,843
Αυτό μας δίνει την εντύπωση πρόωρης ανάπτυξης.

478
00:43:18,843 --> 00:43:21,147
Καταλαβαίνετε, πόση πρόωρη ανάπτυξη είχε ως αναγνώστης;

479
00:43:21,614 --> 00:43:25,313
Και αυτό, οι άνθρωποι μπορούν να το εκφράσουν
σε εκατοστημόρια (επί τοις %).

480
00:43:25,309 --> 00:43:30,443
Καταλαβαίνετε, ποια είναι η πιθανότητα
να συναντήσετε ένα παιδί
που διαβάζει ταχύτερα από αυτό;

481
00:43:30,691 --> 00:43:33,805
Στη συνέχεια, όταν σας τεθεί μια ερώτηση
σχετικά με τον βαθμολογικό μέσο όρο της,

482
00:43:34,190 --> 00:43:38,577
χωρίς να έχετε επίγνωση ότι το κάνετε,
ταιριάζετε τα εκατοστημόρια

483
00:43:38,682 --> 00:43:43,755
και παίρνετε έναν ΒΜΟ που είναι εξίσου ακραίος
στην κατανομή των ΒΜΟ,

484
00:43:43,755 --> 00:43:47,479
όπως η ανάγνωση στην ηλικία 4
είναι στην κατανομή της ηλικίας ανάγνωσης.

485
00:43:48,617 --> 00:43:50,078
Χωρίς καμία επίγνωση.

486
00:43:50,140 --> 00:43:52,638
Στατιστικά, εντελώς παράλογο.

487
00:43:53,410 --> 00:43:56,979
Θα πρέπει να συγκλίνετε περισσότερο προς τον μέσο όρο.
Αυτή δεν είναι η σωστή απάντηση.

488
00:43:57,965 --> 00:44:01,242
Αλλά αυτή είναι μια επιτακτική υποκειμενική απάντηση.

489
00:44:01,885 --> 00:44:06,526
Αυτός είναι ένας από τους μηχανισμούς
που οδηγούν σε διαισθητικά λάθη,

490
00:44:06,822 --> 00:44:08,708
αυτός ο μηχανισμός της υποκατάστασης.

491
00:44:08,961 --> 00:44:11,472
Και θα σας δώσω ένα ακόμη παράδειγμα.

492
00:44:11,689 --> 00:44:14,098
Διεθνή ταξίδια, αυτό είναι ένα πείραμα.

493
00:44:16,159 --> 00:44:21,053
Το πείραμα διεξήχθη σε μια περίοδο
όπου υπήρχαν πολλά τρομοκρατικά περιστατικά στην Ευρώπη.

494
00:44:21,237 --> 00:44:23,207
Οπότε, αυτό είναι ένα πλαίσιο.

495
00:44:23,207 --> 00:44:28,271
Πόσο θα πληρώνατε για μια ασφάλεια
που πληρώνει 100.000 δολάρια
σε περίπτωση θανάτου για οποιονδήποτε λόγο;

496
00:44:30,086 --> 00:44:35,803
Και πόσο θα πληρώνατε για μια ασφάλεια
που πληρώνει 100.000 δολάρια
σε περίπτωση θανάτου σε τρομοκρατικό συμβάν;

497
00:44:36,323 --> 00:44:39,214
Οι άνθρωποι πληρώνουν πολύ περισσότερο
για το δεύτερο από το πρώτο.

498
00:44:39,866 --> 00:44:47,480
Και ο λόγος που το κάνουν είναι
ότι υπάρχει μια άμεση αντίδραση,
που είναι: "Πόσο πολύ φοβάμαι;"

499
00:44:48,015 --> 00:44:54,455
Και φοβάμαι περισσότερο, οι περισσότεροι άνθρωποι
φοβούνται περισσότερο από την ιδέα να πεθάνουν
σ' ένα τρομοκρατικό περιστατικό

500
00:44:54,455 --> 00:44:55,774
παρά φοβούνται να πεθάνουν
(από οποιαδήποτε αιτία).

501
00:44:57,152 --> 00:44:59,662
Και αυτή είναι η αντιστοίχιση που γίνεται.

502
00:45:00,752 --> 00:45:04,602
Και πάλι, ξέρετε, είναι αυτός ο τρόπος που λειτουργεί.

503
00:45:04,602 --> 00:45:06,368
Αυτός είναι ο συσχετιστικός μηχανισμός.

504
00:45:06,747 --> 00:45:10,752
Και το όμορφο πράγμα είναι ότι δεν ζορίζεται.

505
00:45:10,752 --> 00:45:15,272
Παράγει μια απάντηση σε ερωτήσεις
που δεν γνωρίζει πώς ν' απαντήσει.

506
00:45:15,641 --> 00:45:19,032
Αλλά τις παράγει απαντώντας
σε ευκολότερες ερωτήσεις

507
00:45:19,192 --> 00:45:23,652
και ένα μεγάλο μέρος της νοητικής μας ζωής
διεξάγεται ακριβώς μ' αυτόν τον τρόπο.

508
00:45:25,359 --> 00:45:36,287
Οπότε, επιτρέψτε μου λοιπόν
να ολοκληρώσω τον κύκλο
και να μιλήσω λίγο για την υποκειμενική αυτοπεποίθηση.

509
00:45:39,330 --> 00:45:41,018
Η υποκειμενική εμπιστοσύνη,

510
00:45:41,474 --> 00:45:45,106
η οποία συνδέεται στενά με την πιθανότητα
να γνωρίζουμε ότι κάτι είναι σωστό,

511
00:45:46,306 --> 00:45:48,621
δεν είναι στην πραγματικότητα μια κρίση καθόλου.

512
00:45:48,865 --> 00:45:51,910
Είναι αίσθηση.
Είναι μια αίσθηση που οι άνθρωποι έχουν.

513
00:45:52,177 --> 00:45:55,645
Και νομίζω ότι γνωρίζουμε
από πού προέρχεται αυτή η αίσθηση.

514
00:45:55,645 --> 00:46:02,727
Και είναι το Σύστημα 1, αν θέλετε,
το οποίο εκτιμά την ευχέρεια που έχει
να βρει την απάντηση σε μια κατάσταση,

515
00:46:02,973 --> 00:46:09,291
εκτιμά τη συνεκτικότητα της ιστορίας που δημιούργησε
για να αντιμετωπίσει την παρούσα κατάσταση.

516
00:46:09,731 --> 00:46:12,952
Και αν η ιστορία είναι συνεκτική,
η εμπιστοσύνη είναι υψηλή.

517
00:46:13,516 --> 00:46:16,257
Τώρα, αυτό είναι καταστροφικό με μερικούς τρόπους,

518
00:46:16,575 --> 00:46:21,460
γιατί μπορείτε να κάνετε μια πολύ συνεκτική ιστορία
από πολύ λίγες πληροφορίες,

519
00:46:21,638 --> 00:46:24,859
και από πληροφορίες που στην πραγματικότητα
δεν είναι αξιόπιστες.

520
00:46:25,393 --> 00:46:30,714
Η ποιότητα της ιστορίας εξαρτάται ελάχιστα
από την ποιότητα και την ποσότητα των πληροφοριών.

521
00:46:31,101 --> 00:46:36,362
Έτσι ώστε οι άνθρωποι μπορούν να έχουν
μεγάλη αυτοπεποίθηση για πολύ λίγο λόγο.

522
00:46:36,645 --> 00:46:43,004
Επομένως, η αυτοπεποίθηση δεν έχει καλή διαγνωστική ισχύ
για το πότε μπορείτε να εμπιστευτείτε
είτε τον εαυτό σας είτε κάποιον άλλο.

523
00:46:43,916 --> 00:46:49,651
Και αν πρόκειται να αξιολογήσετε
αν μπορείτε να εμπιστευθείτε κάποιον
με μεγάλη αυτοπεποίθηση,

524
00:46:49,651 --> 00:46:51,342
αυτό δεν είναι ο τρόπος να το κάνετε.

525
00:46:51,370 --> 00:46:58,511
Ο τρόπος να το κάνετε είναι, όπως έλεγα νωρίτερα,
είναι να ρωτήσετε: σε ποιο περιβάλλον έχουν βρεθεί;

526
00:46:58,546 --> 00:47:01,999
Και αν είχαν την ευκαιρία να μάθουν τις κανονικότητές του;

527
00:47:01,993 --> 00:47:06,535
Η υποκειμενική αυτοπεποίθηση δεν αποτελεί καλό δείκτη.

528
00:47:06,535 --> 00:47:16,390
Γι' αυτό, ξέρετε, την ιστορία που μπόρεσα να πω
σε περίπου 45 λεπτά για τα δύο συστήματα.

529
00:47:16,473 --> 00:47:18,623
Επομένως, επιτρέψτε μου να σας υπενθυμίσω
ότι δεν υπάρχουν.

530
00:47:18,623 --> 00:47:23,620
Αλλά νομίζω όμως ότι θα πρέπει να είστε ελεύθεροι
να σκέφτεστε μ' αυτούς τους όρους,

531
00:47:23,620 --> 00:47:27,156
γιατί αυτό που ίσως αρχίζετε να κάνετε,

532
00:47:27,646 --> 00:47:33,237
ίσως αρχίζετε να έχετε μια ιδέα
για τις προσωπικότητες του Συστήματος 1
και του Συστήματος 2.

533
00:47:33,237 --> 00:47:37,244
Τώρα αυτό είναι γελοίο, αλλά έχοντας μια ιδέα
γι' αυτές τις προσωπικότητες

534
00:47:37,244 --> 00:47:42,486
θα σας επιτρέψει τελικά να σκεφτείτε καλύτερα
σχετικά τα ψυχολογικά γεγονότα

535
00:47:42,486 --> 00:47:46,950
από ό,τι θα κάνατε, αν είχατε απλώς έναν μακρύ κατάλογο
μη σχετιζόμενων φαινομένων.

536
00:47:47,664 --> 00:47:52,147
Αυτές οι ιδέες, αυτές οι προσωπικότητες,
έχουν μια ορισμένη συνεκτικότητα,

537
00:47:52,318 --> 00:48:01,606
και, ξέρετε, αξίζουν κάτι όσον αφορά την ικανότητά μας
να κάνουμε κρίσεις.

538
00:48:01,653 --> 00:48:02,223
OK.

539
00:48:02,223 --> 00:48:05,117
Νομίζω ότι πρέπει να περάσουμε στις ερωτήσεις.