Τραγωδία (ΑΕΦ104) (KOM04241)

Δ΄ Εξάμηνο 2013-2014

Στόχοι του μαθήματος

·         Το μάθημα προσφέρει σε βάθος προσέγγιση των γραμματολογικών χαρακτηριστικών της αρχαίας τραγωδίας με τη διδασκαλία της τραγωδίας Ευμενίδες του Αισχύλου.

·         Οι φοιτητές θα κατανοήσουν:

–Τη θέση της αρχαίας τραγωδίας στη θρησκευτική και πολιτική ζωή της Αθήνας.

–Την τραγική αντίληψη του Αισχύλου και την παρακαταθήκη του για τους νεότερους ομοτέχνους.

–Τους όρους και τα όρια της πολιτικής ανάγνωσης της αρχαίας τραγωδίας και ειδικότερα των Ευμενίδων.

–Τη σημασία της παρουσίας του τιμώμενου θεού Διονύσου σε τραγωδίες με μη διονυσιακό περιεχόμενο όπως οι Ευμενίδες.

–Τους μετασχηματισμούς και τις αλλαγές του δραματικού και σκηνικού χώρου στις τραγωδίες του Αισχύλου.

Περιεχόμενο του μαθήματος

1.       Η γέννηση και η ανάπτυξη της αρχαίας τραγωδίας. Η σχέση της με τα άλλα δραματικά είδη.   

2.       α. Η σκηνική παρουσίαση της τραγωδίας. Οι δραματικοί αγώνες.

β. Η ζωή και το έργο του Αισχύλου.

3.       α. Η σχέση του Αισχύλου με τους δύο νεότερους μεγάλους ομοτέχνους του. Οι συνεχόμενες τριλογίες του ποιητή.

β. Η σωζόμενη Ορέστεια τριλογία. Θέματα σκηνοθετικής/θεατρικής ανάγνωσης της Ορέστειας σε σχέση με το συνολικό έργο του Αισχύλου.

4.       Η ερμηνεία των Ευμενίδων και η σχέση τους με το πολιτικό περιβάλλον της εποχής. Το ζήτημα της ιστορικής/πολιτικής ανάγνωσης της αρχαίας τραγωδίας – Τα διονυσιακά στοιχεία του έργου και η προοπτική τους για την ερμηνευτική του προσέγγιση.

5.       Αισχύλου Ευμενίδες 1-116

6.        Αισχύλου Ευμενίδες 117-231

7.       Αισχύλου Ευμενίδες 232-306

8.       Αισχύλου Ευμενίδες 307-414

9.       Αισχύλου Ευμενίδες 415-565

10.   Αισχύλου Ευμενίδες 566-680

11.   Αισχύλου Ευμενίδες 681-777

12.   Αισχύλου Ευμενίδες 778-869

13.   Αισχύλου Ευμενίδες 870-1047

Συγγράμματα

 1.       J. Gregory, Όψεις και Θέματα της Αρχαίας Ελληνικής Τραγωδίας, Δ. Ιακώβ (επιμ.), Αθήνα 2010 (Παπαδήμας).

 2.        J. Herrington, Αισχύλος, Θεσσαλονίκη 2000 (Βάνιας)

 Άλλη προτεινόμενη βιβλιογραφία

1.       P. E. Easterling (επιμ.), Οδηγός για την Αρχαία Ελληνική Τραγωδία, μτφφ. Λ. Ρόζη και Κ. Βαλάκας, Ηράκλειο 2007 (Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης).

2.       A. Lesky, Η τραγική ποίηση των αρχαίων Ελλήνων: Από τη γένεση του είδους ως τον Σοφοκλή, τόμ. Α΄, μτφρ. Ν. Χουρμουζιάδης, Αθήνα 2000 ανατ. (ΜΙΕΤ).

3.       C. Mejer, Η πολιτική τέχνη της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας, μτφρ. Φ. Μανακίδου, Αθήνα 1997(Καρδαμίτσας).

4.       A. H. Sommerstein & Α. Μαρκαντωνάτος (επιμ.), Αισχύλος: Η ζωή και το έργο του, Αθήνα 2011 (Gutenberg).

5.       Taplin, O., Η Αρχαία Ελληνική Τραγωδία σε σκηνική παρουσίαση, μτφρ. Β. Ασημομύτης, Αθήνα 1988 (Παπαδήμας).

6.       Ν. Χουρμουζιάδης, Όροι και Μετασχηματισμοί στην Αρχαία Τραγωδία, Αθήνα 2003 (Στιγμή).

7.       M. J. Lossau, Αισχύλος, μτφρ. Ν. Μπεζαντάκος, Αθήνα 2009 (Καρδαμίτσας).

8.       G. Murray, Αισχύλος: Ο δημιουργός της τραγωδίας, Β. Μανδηλαράς (μτφρ.), Αθήνα ²1993 (Καρδαμίτσας).

9.       Goldhill, S. 2008. Αισχύλου Ορέστεια, μτφρ. Α. Παπασυριόπουλος, Αθήνα (Καρδαμίτσας).

10.   A. H. Sommerstein, Αισχύλου Ευμενίδες, μτφρ. Ν. Γεωργαντζόγλου, Αθήνα 2004 (Καρδαμίτσας).

11.   Α. Καψωμένος, Α.. «Παραλειπόμενα της Ιστορικής Τραγωδίας», στο συλλογικό έργο: Α.  Βασιλειάδης, Π. Κοτζιά, Αι. Μαυρουδής & Δ. Χρηστίδης (επιμ.), Δημητρίωι στέφανος. Τιμητικός Τόμος για τον καθηγητή Δημήτρη Λυπουρλή, Θεσσαλονίκη 2004, 71-88 (Univ. StudioPress).

12.   A. W. Pickard-Cambridge, TheDramaticFestivalsofAthens, Oxford²1988 (Clarendon Press).

13.   E. Csapo & W.J. Slater, TheContextofAncientDrama, AnnArbor 1995 (The Univ. of Michigan Press).

14.   Sourvinou-Inwood, C., TragedyandAthenianReligion, Lanham, MD 2003 (Lexington Books).

15.   Kavoulaki, A., «Processionalperformanceandthedemocraticpolis», στονσυλλογικότόμο: S. Goldhill & R. Osborne (επιμ.), PerformanceCultureandAthenianDemocracy, Cambridge 1999, 293-320 (Cambridge Univ. Press).

16.   Whallon, W. 1964. «Maenadism in the Oresteia», HSCP 68 (1964) 317-327.

17.   Bowie, A.M. 1993. «Religion and politics in Aeschylus’ Oresteia»,CQ 43 (1993) 10-31.

Μέθοδοι και κριτήρια αξιολόγησης

Γραπτή εξέταση στο τέλος του εξαμήνου.

Στην αξιολόγηση της γραπτής εξέτασης θα συνεκτιμηθούν:

–Η δόκιμη πεζή μετάφραση του ποιητικού κειμένου.

–Ο βαθμός κατανόησης της ποιητικής γλώσσας του Αισχύλου και της μετρικής ρυθμικής των έργων του.

–Ο βαθμός κατανόησης των βασικών θεμάτων της φιλολογικής κριτικής για την ερμηνεία των Ευμενίδων.

1.