E3. Εγγραμματισμός στα Μαθηματικά και τις Φυσικές Επιστήμες στο σχολικό πλαίσιο

Βασικός σκοπός του μαθήματος είναι η εισαγωγή των μεταπτυχιακών φοιτητών και φοιτητριών σε ζητήματα Εγγραμματισμού στα Μαθηματικά και τις Φυσικές Επιστήμες, στην ικανότητα δηλαδή να εφαρμόζουν τις γνώσεις και δεξιότητες που απέκτησαν στο πλαίσιο των παραπάνω γνωστικών περιοχών, ώστε να είναι σε θέση να αναλύουν, να ερμηνεύουν και να επιλύουν αποτελεσματικά θέματα της καθημερινής τους ζωής.

Πιο συγκεκριμένα, για κάθε μία από τις επιμέρους γνωστικές περιοχές:

[A] Οι συναντήσεις που αναφέρονται στο Μαθηματικό Εγγραμματισμό αφορούν στην ικανότητα ενός ατόμου να αναγνωρίζει και να κατανοεί το ρόλο που διαδραματίζουν τα μαθηματικά στον κόσμο, να διατυπώνει βάσιμες κρίσεις και να χρησιμοποιεί και να εμπλέκεται με τα μαθηματικά με τρόπους που ικανοποιούν τις ανάγκες του ως εποικοδομητικού, ανήσυχου και αναστοχαζόμενου πολίτη. Συνδέεται άμεσα με τις εφαρμογές των μαθηματικών στην καθημερινή ζωή και επιτρέπει στους εκπαιδευόμενους να αναπτύξουν την ικανότητα και την αυτοπεποίθηση να σκέφτονται αριθμητικά και χωρικά, προκειμένου να ερμηνεύσουν και να αναλύσουν με κριτικό τρόπο καθημερινές καταστάσεις και να επιλύσουν καθημερινά προβλήματα. Στο πλαίσιο των μαθημάτων θα αναπτυχθούν οι ακόλουθες θεματικές: Μαθηματική σκέψη και συλλογισμός, Μαθηματική επιχειρηματολογία και επικοινωνία, Μοντελοποίηση και Επίλυση Προβλήματος, Αναπαραστάσεις.

[B] Οι συναντήσεις που αφορούν στον Εγγραμματισμό στις Φυσικές Επιστήμες περιλαμβάνουν τρεις επιμέρους θεματικές περιοχές:

(1) Τον εγγραμματισμό στις φυσικές επιστήμες εν γένει, βασικός στόχος του οποίου είναι η σύνδεση μεταξύ της σύγχρονης διδασκαλίας των φυσικών επιστημών με το ευρύτερο κοινωνικο-πολιτισμικό πλαίσιο μέσα από την ανάδειξη του ρόλου της ιστορίας και της φιλοσοφίας των φυσικών επιστημών. Ενδεικτικοί άξονες των συναντήσεων είναι οι εξής: (α) σταθμοί των φυσικών επιστημών που επηρέασαν τον ανθρώπινο πολιτισμό (από το μηχανικό ρολόι στη βιομηχανική επανάσταση, η ατομική βόμβα και ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος, η εξερεύνηση του διαστήματος την εποχή του ψυχρού πολέμου, η έρευνα για το AIDS και η φύση των φυσικών επιστημών, από τη μελέτη του DNA στη βιοηθική), (β) συγκριτική παρουσίαση των επίσημων δυτικών φυσικών επιστημών απέναντι στις ερμηνείες για τον κόσμο των διαφόρων πολιτισμών (κινεζικός, ινδικός, περσικός, ελληνικός, κέλτικος, σκανδιναβικός, κ.ά.), των αυτοχθόνων ινδιάνων της βορείου και νοτίου Αμερικής, των Εσκιμώων, των αφρικανικών φυλών, των αυτοχθόνων της Αυστραλίας και σύγχρονων αστικών μύθων, (γ)  παρουσίαση και ανάλυση παραδειγμάτων από τον τρόπο που οι φυσικές επιστήμες έχουν επηρεάσει την τέχνη αλλά και έχουν εκφραστεί μέσα από διάφορες μορφές τέχνης, όπως το θέατρο, ο κινηματογράφος, οι εικαστικές τέχνες και η μουσική.

(2) Τον Περιβαλλοντικό Εγγραμματισμό, στόχος του οποίου αποτελεί η περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση και η ενδυνάμωση της οικολογικής συνείδησης των εκπαιδευομένων μέσω της απόκτησης γνώσεων για τη σύγχρονη περιβαλλοντική και κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα, με την παράλληλη ανάπτυξη της κριτικής σκέψης, έτσι ώστε να είναι ικανοί να αναλύουν σε βάθος τους περιβαλλοντικούς προβληματισμούς, να κατανοούν τις αλληλεπιδράσεις αυτών με τη σημερινή κοινωνία και να αναπτύσσουν τις απαιτούμενες ικανότητες για ανάληψη ατομικών ή/και συλλογικών περιβαλλοντικών δράσεων. Ενδεικτικοί άξονες των συναντήσεων είναι οι εξής: (α) σχέσεις περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και περιβαλλοντικού εγγραμματισμού, (β) λειτουργικός, κοινωνικός και κριτικός περιβαλλοντικός εγγραμματισμός, (γ) βασικά χαρακτηριστικά των περιβαλλοντικά εγγράμματων ανθρώπων, (γ) προκλήσεις και φραγμοί στον περιβαλλοντικό εγγραμματισμό, (δ) ο περιβαλλοντικός εγγραμματισμός πέρα από τα όρια της τυπικής εκπαίδευσης (διά βίου εκπαίδευση), (ε) περιβαλλοντικός εγγραμματισμός και ΜΜΕ.

(3) Tον Εγγραμματισμό ως προς το Θαλάσσιο Περιβάλλον, που αποτελεί σχετικά καινοτόμο πεδίο στο χώρο της εκπαίδευσης και ο οποίος γεφυρώνει τις Φυσικές Επιστήμες με τον Περιβαλλοντικό Εγγραμματισμό. Στόχος του αποτελεί η απόκτηση, από την μεριά του σύγχρονου πολίτη, γνώσεων που αφορούν στην κατανόηση βασικών εννοιών των Επιστημών της Θάλασσας, προκειμένου να είναι σε θέση να αποκτήσει σαφή αντίληψη των λειτουργιών του πλανήτη, καθώς και του γεγονότος ότι οι στάσεις και οι αξίες του επηρεάζουν την καλή κατάσταση των ωκεανών, αποσκοπώντας στην ανάληψη δράσης για την προστασία τους. Ενδεικτικοί άξονες των συναντήσεων είναι οι εξής: (α) εννοιολογικό πλαίσιο του εγγραμματισμού ως προς το θαλάσσιο περιβάλλον (αναγκαιότητα γένεσης του πεδίου, προσδιορισμός και ανάλυση των βασικών αρχών και θεμελιωδών εννοιών, παρουσίαση ενός πλαισίου εφαρμογής με οδηγίες ως προς το τι πρέπει να γνωρίζουν οι μαθητές σε συγκεκριμένες σχολικές τάξεις κ.ά.), (β) ανάλυση ψυχομετρικών εργαλείων μέτρησης γνώσεων, στάσεων και συμπεριφοράς μαθητών και εκπαιδευτικών σε ζητήματα θαλάσσιου εγγραμματισμού, (γ) παρουσίαση στοιχείων των επιστημών της θάλασσας που υπάρχουν σε σχολικά εγχειρίδια της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, (δ) ανάπτυξη προτάσεων διδακτικής αξιοποίησης στοιχείων των Επιστημών της Θάλασσας στο σχολικό πλαίσιο.