Ιστορία της Βυζαντινής παιδείας (55ΕΠΕΖ48)

 1. Αρχικά συνοψίζεται η παιδεία και η εκπαίδευση κατά την Αρχαιότητα, τους Ελληνιστικούς και Ρωμαϊκούς χρόνους. 

   2. Στη συνέχεια διερευνάται η τύχη της αρχαίας ελληνικής γραμματείας κατά την πρώιμη Βυζαντινή εποχή. Το χριστιανικό Βυζάντιο δεν απέρριψε πλήρως την αρχαιοελληνική (ειδωλολατρική) παιδεία, αλλά κράτησε ό,τι ήταν χρήσιμο και ωφέλιμο από αυτήν.

   3. Παρουσιάζονται οι λεγόμενοι σκοτεινοί αιώνες (7ος-9ος) -σκοτεινοί εξαιτίας της έλλειψης πηγών, της εμφάνισης του Ισλάμ και των Αράβων, καθώς και της Εικονομαχίας- και διαπιστώνεται ότι δεν υπήρξε διακοπή, αλλά συνέχεια των γραμμάτων στο Βυζάντιο.

   4. Γίνεται εκτενής αναφορά στις πρώτες μεγάλες μορφές, που οδήγησαν στην Αναγέννηση των γραμμάτων κατά τον 9ο-10ο αι.:  Πλάτων (+814) και Θεόδωρος Στουδίτης (+826), πατριάρχης Ταράσιος (784-806), πατριάρχης Νικηφόρος (806-815), πατριάρχης Ιωάννης Γραμματικός (837-843).

   5. Παρουσιάζεται επίσης ο Λέων ο Μαθηματικός ή Φιλόσοφος (800-869) και η εποχή του.

   6. Ο πατριάρχης Φώτιος (858-867, 877-886) και το έργο του (Λεξικό, Βιβλιοθήκη, Αμφιλόχια), καθώς και ο Αρέθας ο Πατρεύς (μέσα 9ου-α' μισό του 10ου αι.).

   Επιπλέον αναλύονται:

   7. Η πρωτοβάθμια /στοιχειώδης εκπαίδευση (προπαιδεία) και η δευτεροβάθμια εκπαίδευση (παιδεία ή εγκύκλιος παίδευσις).

   8. Ο εγκυκλοπαιδισμός του 10ου αι. (Ανθολόγια, Γεωπονικά, Στρατηγικά, Βασιλικά, Ιατρικά, Θετικές επιστήμες, Λεξικά).

   9. Η ανώτατη εκπαίδευση και η οργάνωση του Πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης (425).

  10. Η Σχολή της Μαγναύρας (μέσα του 9ου αι.).

  11. Η κρατική Νομική Σχολή (μέσα του 11ου αι.) και η Πατριαρχική Σχολή της Κωνσταντινούπολης (12ος αι.).

  12. Η αναδιοργάνωση της Ανώτατης σχολής της Κωνσταντινούπολης μετά το 1261 με επικεφαλής τον Γεώργιο Ακροπολίτη.

  13. Η συμβολή των Βυζαντινών λογίων και διανοουμένων στην Αναγέννηση της Δύσης (15ος-16ος αι.).

   Γίνεται επίσης μελέτη αποσπασμάτων πηγών (αγιολογικών, ιστοριογραφικών, χρονογραφικών κ.ά.) σχετικών με την εκπαίδευση και την παιδεία του Βυζαντίου.